ÖZET Bu çalışmada, gliserolizis reaksiyonu ile monogliserid üretiminde ve bitkisel yağlardan şeker alkol esterlerinin sentezi sırasında 1,3 spesifik pankreatik lipaz enzimi kullanıldı. Şeker alkol esterlerinin sentezi, piridin ortamında pankreatik lipaz varlığında şeker alkolü ve trigliserid reaksiyona sokularak gerçekleştirildi. Reaksiyonun ilerleyişi ince tabaka kromatografisi ile kontrol edildi. Reaksiyon sonunda enzim süzülerek ayrıldı ve piridin vakumda uçurularak uzaklaştırıldı. Geriye kalan reaktifler toluenle yıkandıktan sonra metanolde çözüldü. Şeker alkol esterleri reaksiyon ortamından kolon kromatografisi ile izole edildi. Elde edilen şekeralkol esterlerinin yüzeygerilimi ve yüzeylerarası gerilimi düşürme özelliği Du Nouy aleti ile ölçüldü. Sentezlenen sürfaktanlar gaz kromatografisi ile analizlendi. Ayrıca Gliserolizis reaksiyonu ile gliserol ve yağlardan pankreatik lipaz varlığında farklı çözelti ortamında monogliserid sentezi yapılarak farklı sıcaklıkların monogliserid verimi üzerine etkisi ince tabaka kromatografisi ile incelendi.
ABSTRACT In this study, pancreatic lipase enzyme was used for synthesize of glycerolysis reaction and sugar alcohol esters. Certain amount of sugar alcohol, triglyceride and pancreatic lipase enzyme were added in pyridine for synthesize of sugar alcohol esters. The progress of reaction was controlled by thin layer chromatography. The enzyme was removed by filtration at the end of the reaction. Pyridine was removed from the remaining solution by vacuum evaporation and the residue was first washed with toluene and then dissolved in methanol. Sugar alcohol esters were isolated from reaction medium by column chromatography. Analysis of biosurfactants was followed by du Nouy, thin-layer chromatography and gas chromatography. In the glycerolysis reaction, monoglyceride was synthesize by using of glycerole, triglyceride and pancreatic lipase.