ÖZET Serbest oksijen radikalleri, oksijeni metabolize eden bütün hücrelerde üretilmektedirler. Canlı sistemlerde üretilmeleri normal biyolojik fonksiyonlar sonucu olmaktadır. Serbest oksijen radikalleri hücrelerde DNA hasarına, lipid peroksidasyonuna, enzim inaktivasyonuna ve aktivasyonuna neden olabilir. Sonuçta bu yüksek şekilde reaktif bileşikler hücrelerde oksidatif hasara neden olabilirler. Bu oksidatif hasarların artmasından dolayı, organizmalar süperoksid dismutaz (SOD), katalaz (CAT) ve glutatyon peroksidaz gibi bir çok antioksidan defans mekanizmaları kullanırlar. Defans mekanizmaları kirli hava, sigara, radyasyon vb. nedenlerle iç ve dış etkenler yüzünden yetersiz kalabilirler. Bu nedenlerle kanser, diabet, fibrozis, atherosklerozis, akciğer hastalıkları, kas ve göz bozuklukları gibi bazı çeşitli rahatsızlıklar oluşabilir. Sigara içimi çeşitli hastalıklar için başlıca risk faktörüdür. Sigara içimi iskemik kalp rahatsızlıklarının patogenezinde işe karışır ve koroner arter aterosklerozis oluşumu sigara içimiyle bağlantılıdır. Bu çalışmada SOD, CAT ve GSH-Px enzim aktiviteleri sağlıklı sigara içenlerin eritrositlerinde ölçüldü. Sonuçlar sağlıklı sigara içmeyenlerin eritrositlerindeki SOD, CAT ve GSH-Px enzim aktiviteleriyle karşılaştırıldı. Sonuçlar gösterdiki; CAT aktivitesi sigara içenlerin eritrositlerinde, sigara içmeyenlere göre daha yüksektir (p<0.05). Sigara içen ve içmeyenler arasında SOD ve GSH-Px enzim aktivitelerinde anlamlı bir fark bulunamadı (p>0.05). Sonuçlar daha önceki çalışmalarla karşılaştırıldı.
SUMMARY Free oxygen radicals are produced in all oxygen metabolizing cells. Their production in living systems is essential for normal biological functions. Free oxygen radicals could cause lipid peroxidation, enzyme activation and inactivation and DNA damage in the cells. In concequence these highly reactive compounds may cause oxidative damage in the cells. In order to decrease these oxidative damages, the organizms produce defence mecshanisms using several antioxidant enzymes such as SOD, CAT, GSH-Px. The defens mechanism may be insufficient due to some inner and outer effects oxidative stress caused by air pollition, smoking, radiation, etc. This in may be some severe diseases such as cancer, diabetes mellitus, fibrosis, atherosclerosis and jung, muscle and eye distrophy. Cigarette smoking is a major risk factor for various diseases. Cigarette smoking has been implicated in the pathogenesis of ischemic heart disease and also coronary artery atherosclerosis has been related to smoking. In this study, superoxide dismutase, glutathione peroxidase and catalase activities were measured in the red blood cells ( RBC ) of healthy smokers. The results were compared with SOD, CAT and GSH-Px enzyme activities in the red blood cells of healthy non-smokers. In the results it was found that; CAT activity is higher in the RBC of smokers than non-smokers (p<0.05). No significant difference was found in SOD and GSH- Px enzyme activities between the smokers and non-smokers (p>0.05). The results were compared with previous studies.
