Gelecekte uygulanacak büyüme stratejilerini oluşturmak için Türkiye'nin büyüme sürecinde uyguladığı stratejileri ve bunların siyasi ve ekonomik sonuçlarının değerlendirmek gerekmektedir. Bu nedenle Cumhuriyet döneminde ki büyüme hedefleri ve gerçekleşmeleri kronolojik olarak incelenmiştir. Bu bağlamda ülkenin dışa açık büyüme stratejisi sürecinde ki dış ticaret, dış borç ve diğer yabancı sermaye akımlarının büyümeye etkileri araştırılmıştır. Büyüme olgusu ekonomik sosyal, siyasi ve diğer pek çok alanla ilişkilendirildiğinden tezimize konu olan dışa açık büyüme modeli sonuçları itibariyle ülkeyi küresel sisteme entegre eden bir model olarak da ortaya çıkmıştır. Tezimiz, Türkiye'nin içe dönük büyüme modeli yerine, tam dışa açık ekonomik modele geçişinin siyasi ve ekonomik alanlarda aşırı dışa bağımlılık olgusunun sorgulanması gereksinimine dayandırılmıştır. Bu modelin uygulanması sonucu Türkiye ekonomisi daha da dışa bağımlı hale gelmiştir. Türkiye'de büyüme olgusu, 1980'e kadar olan dönemde devletin öncülüğünde ithal ikameci bir üretim süreci ile gerçekleştirilmiştir. İçe dönük sanayileşmeyi önceleyen koruma anlayışının esas alındığı bu süreçte, Türkiye'nin gelişmekte olan ekonomisi 1980'e kadar dış şoklara karşı koruma altında tutulmuştur. 1980'e gelindiğinde, Türkiye'de sosyal ve ekonomik yapıdaki tıkanıklıkların nedeni olarak, içe dönük karma ekonomi modelini gören dönemin hükümeti, 24 Ocak 1980 kararları ile Türk ekonomisinde liberal politikalar uygulatarak Türk ekonomisini dışa açık hale getirmiştir. Bu dönüşüm etkilerini; özellikle dış ticaret, dış borçlar ve ülkeye yabancı sermaye girişleri üzerinde göstermiş, ekonomik, siyasi ve sosyal alanlarda da köklü değişimleri beraberinde getirmiştir. Türkiye'nin dışa açılma strateji politikalarının sosyal, siyasi ve ekonomik sonuçlarının yansımalarını bilmek, gelecekte takip edilecek stratejiyi belirlemek için bir gerekliliktir.
It is necessary to direct the strategies that will be applied in the future to occur by evaluating the strategies of Turkey applied in development process, and their political and economic results. By taking into consideration the development strategy aims in the Republic period, it is important to examine the process chronologically to form future strategies. Since development phenomenon is associated with economic, social, political and many other fields, external growth model which is subject to the thesis, in consideration of its results, appeared as a model which integrates country to global system. The thesis is based on putting forward the relationship of the very external dependency of Turkey?s economic external expansion and interrogating the success of fully external expansion model which was substituted instead of internal growth model. The growth phenomenon in Turkey was achieved by a strategy which would make an imported substitutions production process in the fields where the basic needs of public would be fulfilled in the leadership of government by giving place to the investments that gave priority to the increase in the welfare of the society. In this process which is based on the protection of internal industrialization, the developing economy of Turkey was protected against external shocks until 1980. When it was 1980, governors of that period who associated the blockage in social and economic structure of Turkey with internal combined economy model made a transition to a new strategy which would make the economy fully external with the decisions in January, 24th 1980 by applying the liberalization policies. This transformation was effective on especially external trade, foreign debts and foreign capital admittance to country, and brought about radical changes in the economic, political and social fields. It is a necessity to learn efficiency of Turkey?s externality strategy policies and reflections of its results on our economic development to determine the policies which will be followed in the future.
