ÖZET Yüksek Lisans Tezi YAŞLANMA VE SOĞUK STRESİNE BAĞLI OLARAK SIÇAN DOKULARINDA NİTRİK OKSİT SENTAZ (NOS) ENZİM AKTİVİTESİNİN ARAŞTIRILMASI Milker DOĞRU İnönü Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı 35 + viii sayfa 2001 Danışman : Doç. Dr. Muhittin YÜREKLİ Nitrik oksit, çok önemli fizyolojik rolleri olan bir moleküldür. Endotel hücrelerden salınan nitrik oksit cGMP mekanizmasıyla düz kaslarda gevşemeye neden olur. Bunun yanında beyinde transmisyonda, makrofajlarda sitotoksitede ve trombosit agregasyonunun inhibisyonunda rol oynamaktadır. NOS enzimi tarafından katalizlenen NO üretimi yaşlanmaya bağlı olarak azalmaktadır. Ayrıca NO molekülü stres koşullarında adrenal bezlerden katekolaminlerin salınmasını baskılamaktadır. Böylece Nitrik oksit strese adaptasyonda rol oynamaktadır. Bu çalışmada yaşlanmaya ve soğuk stresine bağlı olarak NOS enzim aktivitesindeki değişiklikler sıçanların akciğer, çizgili kas, kalp, böbrek ve düz kas dokularında araştırılmıştır. Ayrıca yaşlanma ve soğuk stresine bağlı olarak toplam protein miktarları da araştırılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre soğuk stresine maruz bırakılan sıçanların akciğer, çizgili kas ve düz kas dokularındaki protein miktarının azaldığı, böbrek ve kalp dokularındaki toplam protein miktarının arttığı saptandı. Ayrıca, araştırma sonuçlarına göre yaşlanmaya bağlı olarak NOS enzim aktivitesinin azaldığı, soğuk stresinde ise NOS aktivitesinin arttığı tespit edilmiştir. ANAHTAR KELİMELER: Nitrik oksit, Soğuk stresi, Yaşlanma ^SîSgM^'
ABSTRACT Master Thesis INVESTIGATION OF NITRIC OXIDE SYNTHASE (NOS) ACTIVITY IN SOME RATS TISSUES DEPEND ON AGING AND COLD STRESS Milker DOGRU Inonu University Graduate School of Natural and Applied Scienses Department of Biology 35 + viii pages 2001 Supervisor : Assoc. Prof. Dr. Muhittin YÜREKLİ Nitric oxide is a molecule that has significant physiological roles. NO secreted from endothelial cells relaxes vascular smooth musle via cGMP-mediated mechanism. It also plays crucial roles in transmission in brain, cytotoxicity in macrophages and inhibition of platelet aggregession. NO production catalayzed by NOS decreases with aging. NO suppresses catecholamine release from adrenal glands under stress conditions. Thus, NO plays a role in homeostasis. In this study the changes in NOS activity were investigated in lungs, striated muscle, heart, kidneys and smooth muscle with regard to aging and cold stress. Total protein levels were also evaluated. The research results indicated that total protein levels increased in lungs, striated muscle and smooth muscle but decreased in kidneys and heart. The results also demonstrated that NOS activity decreased with aging but increased with cold stress. KEYWORDS: Nitric oxide, Cold stress, Aging _ _ _