ÖZET Yüksek Lisans Tezi BİYOTEKNOLOJİK İŞLEMDEN GEÇMİŞ VE GEÇMEMİŞ TEKSTİL FABRİKASI BOYALARININ ÇEŞİTLİ ORGANİZMALAR ÜZERİNE TOKSİK ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI ElifAPOHAN İnönü Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı 51 +viii sayfa 2001 Danışman: Doç. Dr. Özfer YEŞİLADA Bileşiklerin pek çoğu toksik, genotoksik, mutajenik, teratojenik ve/veya karsinoj eniktir. Tekstil fabrikaları kullandıkları sentetik boyalardan dolayı renkli olan yüksek miktarda çıkış sularını deşarj etmektedir. Bu atık sular, çevrede organizmalar üzerine toksik etki gösterebilir. Bu çalışmada, tekstil boyalan olan Astrazon boyalarının çeşitli konsantrasyonlarının Funalia trogifmn misel çapı ve Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Streptococcus fecalis, Staphylococcus aureus gibi bakterilerin üreme yeteneği üzerine etkisi araştırılmıştır. Toksisite analizlerinde Astrazon boyalarının, fungus ve bakteri üzerine önemli oranda toksik olduğu bulunmuştur. Beyaz çürükçül funguslann boyaların rengini giderebildiği göz önüne alındığında, biyoteknolojik işlem sonrası Astrazon boyalarını detoksifiye edebileceği beklenebilir. Bu hipotezi test etmek amacıyla Astrazon boyalarının fungusla renginin giderimi araştırılmıştır. Funalia trogii test edilen bütün boyaların rengini gidermiştir. Bu boyaların biyoteknolojik işlem öncesi ve sonrası üremeyi indirgeyici etkisi test edilmiştir. Astrazon boyalan Funalia trogii ile biyoteknolojik işlemden geçirildiğinde rengi giderilmiş ve fungus ve bakteri üzerine toksik etkisi de önemli oranda azalmıştır. Toksik etkideki bu azalış hem Çevre Biyoteknolojisi açısından hem de rekalsitrant atık antılmasında önemlidir. ANAHTAR KELİMELER: Boya, beyaz çürükçül funguslar, toksik etki, re; bakteri, Funalia trogii
ABSTRACT Master Thesis INVESTIGATION OF THE TOXIC EFFECT OF BIOTECHNOLOGICALLY TREATED AND UNTREATED TEXTILE DYES ON VARIOUS ORGANISMS ElifAPOHAN İnönü University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Biology 51+ viii pages 2001 Supervisor: Assoc. Prof. Dr. özfer YEŞİLADA A large number of compounds are toxic, genotoxic, mutagenic, teratogenic and/or carcinogenic. Textile mills discharge large volumes of effluents that are colored due to presence of synthetic dyes. Once in the environment they can show their toxic effect on organisms. In this study, the effect of wide range of concentrations of Astrazone dyes that are textile dyes on mycelium diameter of Funalia trogii and growth ability of bacteria such as Escherichia coli, Pseudomonas aureginosa, Streptococcus fecalis and Staphylococcus aureus were studied. In toxicity assays, Astrazone dyes were found to be significantly toxic on fungus and bacteria. Considering the ability of white rot fungi to decolorize dyes, detoxification of Astrazone dyes can be expected to occur after fungal treatment. In order to test this hypothesis, the fungal decolorization of Astrazone dyes was investigated. Funalia trogii was able to decolorize all the dyes tested.The growth reduction effect of these dyes before and after biotechnological treatment was also tested. Biotechnological treatment of Astrazone dye by Funalia trogii significantly reduced the color of dyes and their toxic effect on fungus and bacteria. This reduction in toxic effect is important both in respect of environmental biotechnology and recalcitrant-waste treatment. KEYWORDS: Dye, white rot fungi, toxic effect, decolorization, bacterium, ^«ggöfl & ^i \.'?.*>-' / -r? :,.? it X^'V fits' :.'''.,?