Kumarin türevleri sentezi

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi KUMARIN TÜREVLERİ SENTEZİ Gülüzar ÖZCAN İnönü Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Anabilim Dalı x+72 Sayfa 2002 Danışman:Doç.Dr.Ahmet METE Lavanta, turunçgiller, biberiye, meşe ağacı vb. bitkilerden elde edilen doğal esans yağlarının temelinde yer alan kumarinler kokuların karakterini artırmak için kullanılır. Kokulan ile ünlü olan kumarin bileşikleri daha sonraları eczacılıkta ve gıda maddelerinde tatlandırıcı ve kokulandırıcı olarak kullanılmaya başlandı. Özellikle 4- hidroksikumarin yapısındaki bileşikler lenf ödemini önlemekte ve bazı kanser türlerinde (böbrek hücrelerinde ve melona meliknant) hastaların tedavisi için kullanılmaktadır. Bu çalışmada parfümeri ve kozmetikten plastik endüstrisine kadar birçok alanda kullanılan kumarin türü bileşiklerin türevlerinin sentez edilmesi amaçlandı. Kumarinler, benzo-a-pironlardır ve o-hidroksisinnamik asidin laktonudur. Kumarinler genel olarak sekiz grupta sınıflandırılabilir. a) Basit kumarinler b) İzoprenoit gruplarla sübstitüe edilmiş kumarinler c) Furokumarinler d) 3-Fenilkumarinler e) 4-Sübstitüe kumarinler f) 3-Fenil-4-hidroksikumarinler g) 3,4-Benzokumarinler h) Piranokumarinler Kumarinler; nükleofîllerle etkileşebilir. Başlıca C-6 da nitrolandırılabilir veya sülfolandırılabilir. Friedel-Crafts tepkimesi verebilir. Diels-Alder tepkimesi ve indirgenme tepkimesi verir. Kumarin yükseltgenlere karşı az çok dirençlidir. Kumarin genellikle 270-3 lOnm civarında maksimum absorpsiyon göstermektedir. İR spektrumlarında 1700- 1750cm"1 de görülen soğurma karbonil gerilmesine aittir. NMR spektrumlarında ise 6,l-6,4ppm ve 7,5-8,3ppm' de görülen dubletler piron halkasındaki C3 ve C4' teki protonlara aittir. Kumarin; e.n. 70°C olan katı bir bileşiktir ve o- hidroksisinnamik asidin laktonu olarak düşünülebilir. Bu çalışmada sadece kumarin türü bileşiklerin oluşturulması ile ilgili deneyler ve bu deneylerin sonuçları yer almaktadır. Bu elde edilen bileşiklerin biyolojik aktiviteleri yüksek lisans sonrası araştırılmak üzere bırakılmıştır. Yapılan çalışmaların birinci etabında çıkış maddesi olarak kullanılmak üzere Pechmann yöntemiyle iki ayrı kumarin sentez edildi. Daha sonra bu iki kumarin ve satın alman 4-hidroksikumarin nükleofilik sübstitüsyon tepkimesi kullanılarak yedi tane klorür bileşiği ile ayrı ayrı etkileştirilerek türevleri hazırlandı. Anahtar Kelimeler: Kumarin, nükleofilik sübstitüsyon 11

ABSTRACT M.Sc.Thesis The Synthesis of Coumarin Derivatives Gülüzar ÖZCAN İnönü University Graduate School Of Natural and Applied Sciences Department of Chemistry x+72 pages 2002 SupervisonAssis.Prof.Dr.Ahmet METE Coumarin is used extensively to enhance the character of fragrances based on natural essential oils such as lavender, citrus, rosemary, oakmass etc. It blends especially well with vanilin and heliotropin. Such combinations are used in numerous cosmetic products like colognes, lotions, bath powders, talcs and especially soaps and detergents. Coumarin was originally obtained from the tonka bean and lavender oil but is now synthetically produced. Coumarin was formerly used in the United States as a fixative and flavoring agent in foods and as a pharmaceutical excipient. Coumarin has been used since the mid-1980's to reduce lymphedema, and more recently, on an experimental basis by itself and in combination with other drugs, to treat patients with some advanced forms of cancer (such as renal cell carcinoma and malignant melanoma). In this thesis, it is purposed to synthesize coumarin type compounds which are used a lot of area from parfüme and cosmetic to plastic industry. The benzo-2-pyrone nucleus of the simple coumarins derives from the phenylacrylic skeleton of cinnamic acids. Coumarins may be generally classify at eight groups. a. Simple coumarins b. Isoprenoid groups substitue coumarins c. Furanocoumarins d. 3-Phenylcoumarins e. 4-Substituecoumarins f. 3-Phenyl-4-hydroxycoumarins g. 3,4-Benzocoumarins ui h. Pyranocoumarins Coumarin may be react with nucleophils and nitroable or sulphoable. It may be give Friedel-Crafts reaction. It may be give Diels- Alder reaction. Coumarin is indicated 270-310nm around maximum absorption. In the IR spectrums seem 1700-1750cm"' around adsorption. In the NMR spectrums seem in 6,l-6,4ppm and 7,5-8,3ppm dublets. In this work, only coumarin kind of compounds has been introduced how to do experiments and results. The physiological properties of synthesized coumarin derivatives can not be introduced in this work, to postpone in the future work. In this work, first of all, 7-hydroxy-4-methylcoumarin and 7-hydroxy-4,5-dimethylcoumarin is obtained with Pechmann metod. This two material and 4-hydroxycoumarin was reacted with seven pieces of chloride compounds by nucleophilic substitution metod. Key Words: Coumarin, nucleophilic substitution ^^ IV