Öğretmen adaylarının bilgi kavramına ilişkin metaforik algıları

Abstract

Amaç: Bu çalışma öğretmen adaylarının “bilgi” kavramına ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Bu bağlamda, (1) “Fen bilgisi ve sınıf öğretmeni adaylarının bilgi kavramına ilişkin metaforları nelerdir?” , (2) “Bu metaforlar ortak özellikleri bakımından hangi kavramsal kategoriler altında toplanabilir?” ve (3) “Kavramsal kategoriler öğretmen adaylarının program türü, sınıf seviyesi ve cinsiyeti bakımından farklılık göstermekte midir?” sorularına cevap aranmıştır. Öğretmen adaylarının bilgi kavramına ilişkin metaforik algılarını belirlemenin, süreci tasarlayan, uygulayan ve yürüten eğitimciler için fayda sağlayacağı düşünülmektedir.

Yöntem: Çalışmada bireylerin bir olguya ilişkin görüşlerinin tespit edilmesi amacıyla fenomenolojik (olgubilim) desen kullanılmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim desenine göre tasarlanan çalışmada, içerik analizi teknikleri kullanılmıştır. Veriler, 2016-2017 öğretim yılı bahar yarıyılında İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi’nde okumakta olan 62 fen bilgisi, 45 sınıf öğretmeni olmak üzere toplam 107 öğretmen adayının “Bilgi ……gibidir. Çünkü ……” ifadelerini tamamlamasıyla elde edilmiştir.

Bulgular: Sonuçlarımıza gore, öğretmen adayları “Bilgi” kavramı için 67 geçerli metafor üretmiştir. Öğretmen adaylarından elde edilen verilerde en çok “Su” metaforu (f=8) kullanılmıştır. Bu metaforlar daha sonra ortak özellikleri ve benzetme yönleri bakımından kategorileştirilmiş ve “Bilgi” kavramı için dokuz kategori elde edilmiştir. Öğretmen adaylarının metafor analizinde, bilgi kavramı en fazla “emek-çaba ile ortaya çıkan bir yapı” (f=25) ve “dinamik bir yapı” (f=22) olarak algılanmıştır. Kavramsal kategoriler, öğretmen adaylarının cinsiyeti, sınıf düzeyleri ve bölüm türü bakımından da farklılaşmıştır.

Sonuçlar ve Öneriler: Sonuçlarımıza göre, öğretmen adaylarının bilgi kavramına ilişkin algıları çok yönlü ve faklılıklar içermektedir. Metaforlar öğretmen adaylarının bilgi kavramına ilişkin sahip oldukları kişisel algıları ortaya çıkarmada güçlü bir araştırma aracı olarak kullanılabilir. Dolayısıyla, farklı eğitim düzeylerinde, hem öğretmenler hem de öğrencilerden metafor yoluyla çeşitli eğitim kavramlarına ilişkin zihinsel imgelerini sunmaları istenebilir.

Purpose: The aim of this study is to reveal the preservice teachers’ mental-image and perspective for “knowledge” concept by using metaphors. In this regard, the research questions were formulated as (1) “What are the preservice science and classroom teachers’ metaphors about knowledge concept”, (2) “What conceptual categories can be derived from these metaphorical images?” and (3) “How do these themes differ across participants’ department type, class level and gender?” It is believed that knowing preservice teachers’ perceptions about knowledge would provide benefit for educators who design, apply and conduct the process.

Design & Methodology: The study is designed based on one of the qualitative research method named as phenomenology and analyzed with content analysis methods. The data on completing the expression “Knowledge… is like. Because ….” was collected using 62 science teachers, 45 clasroom teachers total 107 preservice teachers on Education Faculty in 2016-2017 academic year, spring term, Inonu University.

Findings: According to results, preservice teachers created 67 valid metaphor for “Knowledge”. From the data obtained by preservice teachers, it is understood that mostly ‘Water’ metaphor (f=8) is used by the participants. The created metaphors were categorized considering their common properties. In the end of this process, these metaphors is divided into a total of nine categories. Preservice teachers mostly see knowledge as “a structure that is opened by effort” (f=25), “a dynamic structure” (f=22). The conceptual categories also differed in terms of gender, class levels and department type of preservice teachers.

Implications & Suggestions: According to the result of the study it was found that preservice teachers’ perceptions about “knowledge” concept was multifaceted and included differences. To conclude, metaphor could be employed as a powerful research tool in gaining insight into teachers’ and students’ reasoning about important concepts such as knowledge. Hence, in different levels of education, both teachers and students could be asked to provide their images of various educational concepts via metaphor.