6. ÖZET Bazı genetik hastalıklar artan hücresel kararsızlığa sahip olabilir. Çoğu insan tümörünün de genetik temeli olduğundan bu çalışmada, kromozomal aberasyonlar için metafaz analizinden daha pratik ve daha ekonomik olan mikronükleus analizi ile kanser hastalarının genetik kararsızlığını araştırmayı amaçladık. Tedavisi başlamamış kanser (akciğer, mide ve kolon kanseri) hastalarındaki genetik değişiklikler lenfositlerde sitokinez-blok mikronükleus testi ve yanak mukozası hücreleri mikronükleus testi olmak üzere iki farklı tarama yöntemi ile değerlendirilmiştir. Periferal kan lenfositleri ve yanak mukozası hücrelerindeki mikronükleus sayısının değerlendirilmesi insan somatik hücrelerindeki genetik kararsızlığı göstermektedir. Bu çalışmada, kemoterapi ve/veya radyoterapinin başlamasından önce kanser hastalarının hücrelerindeki mikronükleus sayısının sağlıklı kişiler ile karşılaştırıldığında önemli oranda arttığı gözlenmiştir. İlave olarak, sigara içen ve içmeyen gruplar ile erkek ve kadın grupları arasındaki farklılığın önemli olmadığı bulunmuştur. Bu sonuçlar insanda kanserin kromozomal bozukluklar ile karakterize olduğunu ve mikronükleus yönteminin kanserin rutin sitogenetik çalışmalarında kullanışlı olabileceğini öne sürmektedir. Anahtar Kelimeler: Mikronükleus testi, Yanak mukozası hücreleri, Lenfosit, Kanser 43
7. SUMMARY Some genetic diseases may have increased cellular instability. Since most human tumors has a genetic base, we aimed to seek the genetic instability of cancer patients by micronucleus analysis, a mutation screening test which is a more practical and economic technique than is metaphase analysis for chromosomal aberrations. Genetic changes were assessed in untreated cancer patients (lung, stomach and colon cancer) by different genotoxical screening methods, the cytokinesis-block micronucleus test, the buccal mucosa cell micronucleus test. The evaluation of micronuclei number in periferal blood lymphocytes and buccal mucosa cells shows genomic instability in somatic cells of humans. Significantly increased number of micronuclei in cells of cancer patients prior to the initiation of chemotherapy, and/or radiotherapy was observed compared with healthy persons. In addition, there is no significant differece between smoker and non-smoker groups and male and female groups was not significant. These results suggest that cancer in humans is characterized by an increase of chromosomal damage and micronucleus assay may be useful in the routine cytogenetic studies of cancer, Key Words: Micronucleus test, Buccal cells, Lymphocytes, Cancer 44