ÖZET Doktora Tezi YAŞLANMA VE STRESE BAĞLI OLARAK BAZI SIÇAN DOKULARINDA SÜPEROKSİT DİSMUTAZ (SOD), NİTRİK OKSİT SENTAZ (NOS) VE TİROZİN HİDROKSİLAZ (TH) ENZİM AKTİVİTELERİNİN ARAŞTIRILMASI Bilge ZABCI EKİNCİ İnönü Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Anabilim Dalı 60 + viii sayfa 2004 Danışman : Prof. Dr. Muhittin YÜREKLİ Bu çalışmada, adrenal medulla, kalp, hipotalamus, karaciğer, düz kas ve çizgili kas dokularında süperoksit dismutaz, nitrik oksit sentaz ve tirozin hidroksilaz enzim aktivite düzeyleri yaşlanma ve soğuk stresine bağlı olarak araştırılmıştır. SOD enzimi radikallerin uzaklaştırılmasında, NOS enzimi genel olarak vazoregülasyonda ve nörotransmisyonda, TH enzimi ise katekolamin biyosentezinde rol oynar. Genç ve yaşlı gruplarda sıçanlar 48 saat +8°C'de soğuk stresine maruz bırakılmış ve enzim aktiviteleri ölçülmüştür. Yaşlanmayla, NOS aktivitesi karaciğer, böbrek ve düz kas dokularında artmış, kalp dokusunda azalmıştır. Soğuk stresiyle NOS aktivitesi kalp ve böbrek dokularında artmış, düz kas ve karaciğer dokularında azalmıştır. SOD aktivitesi ise, yaşlanmayla birlikte çizgili kas ve hipotalamus dokularında artmış, düz kas ve kalp dokularında ise azalmıştır. Soğuk stresiyle SOD aktivitesi kalp dokusunda artmış, çizgili kas ve hipotalamus dokularında azalmıştır. TH aktivitesi, yaşlanmayla birlikte adrenal medullada azalmış, kalp ve hipotalamus dokularında artmışta. Soğuk stresi uygulaması, adrenal medulla dışmda kalp ve hipotalamus dokularında TH aktivitesinin artmasına neden olmuştur. ANAHTAR KELİMELER : Nitrik oksit sentaz (NOS), süperoksit dismutaz (SOD), tirozin hidroksilaz (TH), yaşlanma, soğuk stresi.
ABSTRACT PhD Thesis INVESTIGATION OF ENZYME ACTIVITIES OF SUPEROXIDE DISMUTASE (SOD), NITRIC OXIDE SYNTHASE (NOS) AND TYROSINE HYDROXYLASE (TH) IN SOME RAT TISSUES DEPENDING ON AGING AND STRESS Bilge Zabcı EKİNCİ İnönü University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Chemistry 60 + viii pages 2004 Supervisor : Prof. Dr. MuhittprYÜREKLİ In this work, the amount of total protein, and activities of superoxide dismutase, nitric oxide synthase and tyrosine hydroxylase in sWe rat tissues have been investigated depending on aging and cold stress. The role of SOD enzyme is to scavenge the radicals. NOS enzyme is generally used in vasoregulation and neurotransmittion. Also, the TH enzyme is included in catecholamine biosynthesis. At the young and the elder groups, the rats were exposure to the cold stress at 8 °C for 48 h and then their enzyme activities were measured. By aging, NOS activity in liver, kidney and smooth muscle tissues is increased, and decreased in heart tissue. By cold stress, NOS activity in heart and kidney tissues is increased and decreased in smooth tissue and liver tissues. SOD activity in striated tissue and hipotalamus is increased and decreased in smooth muscle and heart by aging. By cold stress, SOD activity is increased in heart and decreased in striated tissue and hipotalamus. TH activity is decreased in adrenal medulla and increased in heart and hipotalamus tissues with aging. Also, except for adrenal medulla, it is seen that application of cold stress leads to increasing of TH activity in heart and hipotalamus tissues. KEY WORDS: Nitric oxide, nitric oxide synthase (NOS), superoxide dismutase (SOD), tyrosine hydroxylase (TH), aging, cold stress. u