ÖZET Yüksek lisans tezi FARKLI KONSANTRASYONLARDA KADMİYUMUN BEYAZ ÇÜRÜKÇÜL FUNGUS Phanerochaete chrysosporium'W (ME446) ANTİOKSİDATİF ENZÎM AKTÎVİTELERİ VE GLUTATYON SEVİYESİ ÜZERİNE ETKİLERİ Numan Yıldırım İnönü Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı 5 1 + ix sayfa 2004 Danışman: Yrd. Doç. Dr. Dilek Asma Metallerin neden olduğu çevre kirliliği, 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başı itibariyle endüstriyel aktivitenin ve madenciliğin artmasıyla geniş boyutlara ulaşmıştır. Cu, Cd, Pb ve Hg gibi ağır metallerin dünya çapındaki maden üretimi kayda değerdir. Sonuç olarak pek çok çeşitte insan kaynağının artmasından kaynaklanan bu kirleticiler git gide daha fazla ekosistemi etkilemişlerdir. Sucul veya karasal yolla çevreye giren ağır metal çevresel kirliliğin önemli bir yönünü oluşturmaktadır. Bütün yaşayan hücreler muhtemelen çevrelerinde ksenobiyotik yada ağır metal gibi toksik kimyasallara maruz kalmaktadırlar. Bu tür nedenlerden dolayı organizmalar kendilerini, oksidatif strese neden olan esansiyel ve esansiyel olmayan ağır metaller ve diğer ksenobiyotiklerin toksik etkilerinden korumak için çeşitli mekanizmalar geliştirmişlerdir. İşte bu noktada organizmalar bu tür streslerden korunmak için katalaz (CAT), süperoksit dismutaz (SOD), Glutatyon peroksidaz (GPx), Glutatyon s-transferaz (GST), glutatyon redüktaz (GR) gibi enzimleri içeren antioksidan savunma sistemini geliştirmişlerdir. Bu gibi sebeplerden dolayı günümüzde pek çok çalışma antioksidan enzimler üzerine yoğunlaşmıştır. Biz farklı kadmiyum konsantrasyonlarının Phanerochaete chrysosporium üzerindeki etkisini ve antioksidan sistemin kadmiyuma verdiği cevabı araştırdık. SOD, CAT ve GST aktivitelerinde indüksiyonlar tespit ederken GR aktivitesinin özellikle yüksek konsantrasyonlarda (500 \ıM Cd) inhibe olduğunu bulduk. Ayrıca, özellikle yüksek kadmiyum uygulama grubunda artmış total GSH seviyeleri belirledik. ANAHTAR KELİMELER: Ağır metal kirliliği, antioksidan enzimler, kadmiyum, Phanerochaete chrysosporium
ABSTRACT Master Thesis EFFECTS OF CADMIUM IN DIFFERENT CONCENTRATIONS ON ANTIOXIDATIVE ENZYMES ACTIVITIES AND GLUTATHIONE LEVEL OF WHITE ROT FUNGI Phanerochaete chrysosporium (ME446) Numan Yıldırım înönü University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Biology 51 +ix sayfa 2004 Supervisor: Assit. Prof. Dilek Asma Environmental pollution by metals became extensive as mining and industrial activities increased in the late 19th and early 20th centry. The current world wide mine production of Cu, Cd, Pb ve Hg is considerable. These pollutants, ultimately derived from a growing number of diverse anthropogenic sources have progressively affected more and more different ecosystems. Heavy metal input into the environment, either terrestrial or aquatic, is an important aspect of environmental pollution. All living cells are exposed to potentially toxic chemicals such as xenobiotics or heavy metals in environment Because of in these case, organisms have evolved a variety of mechanisms to protect themselves from toxic effects of essential and nonessential heavy metals and of other xenobiotics that cause oxidative stres. Organisms to protect themselves from such stres factors evolved antioxidant defense system consisting of catalase (CAT), superoxide dismutase (SOD), glutathione peroxidase (GPx), glutathione s-transferase (GST), glutathione reductase (GR). Therefore the most present studies focuses on the antioxidant enzymes. We investigate effects of different Cd concentrations on Phanerochaete chrysosporium and antioxidant response to cadmium. When we determined inductions in SOD, CAT and GST activities, we finded inhibition in GR activities. We also observed elevated total GSH levels at espacially high concentration cadmium (500 uM)treatment groups. KEYWORDS: Heavy metal pollution, antioxidant enzymes, cadmium, Phanerochaete chrysosporium m