İlköğretim okullarında yenileşme gereksinimi

Abstract

82 BOLUM V ÖZET, SONUÇ VE ÖNERİLER Bu bölümde, araştırmanın özeti, elde edilen bulgular ışığında ortaya çıkan sonuçlar değerlendirilmekte ve bunlara ilişkin öneriler yer almaktadır. ÖZET Çağın yenilikleri değişimleri de beraberinde getirmektedir. Değişimler tüm toplumsal alanları ve bu alanın belirgin unsurlarından olan örgütleri de etkilemekte; değişim ve dönüşüm süreçlerinin sarmalında yenileşmeler kaçınılmaz olmaktadır. Toplumsal dönüşümün en önemli Örgütü olan okul da gelişen teknoloji, farklılaşan toplumsal, siyasal ve ekonomik yapı nedeniyle değişimle yüz yüze kalmaktadır. Bu araştırma, bir eğitim örgütün olan ilköğretim okullarında yenileşme gereksinmeleri olup olmadığını, varsa örgütün hangi boyutlarında ve ne düzeyde bir gereksinimin olduğunu ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Tarama modeline dayalı betimsel bir çalışma olan bu araştırmanın evrenini, 2003- 2004 öğretim yılında Malatya il merkezinde bulunan 72 resmi ilköğretim okulunda görevli olan 122 yönetici ve 2397 öğretmen oluşturmaktadır. Örneklemde ise 34 yönetici ve araştırmanın ikinci katılımcı grubunu oluşturan 302 öğretmen yer almaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Inandı'nın (1999: 60-61) geliştirdiği ve araştırmacı tarafından bu araştırmanın amacına uygun olarak işlevselleştirilen bir anket kullanılmıştır. 83 İnandı 'nın anketi araştırmanın amacına yönelik olarak yeniden değerlendirilmiştir. Uzman görüşleri doğrultusunda yapılan değerlendirmeler sonucunda bazı sorular çıkarılmış, bazı eklemeler yapılmış ve yenileşme gereksinimini dört boyutta ele alan 40 soruluk ankete son şekli verilmiştir. ilk bölümde araştırmaya katılanlara yönelik çalışılan okul türü, okuldaki konum, mezun olunan okul türü, branş ve kıdem ile ilgili sorular yer almıştır. İkinci bölümde ise örgütsel yenileşme gereksinimini yapı, amaç, demokrasi ve okul-çevre ilişkileri boyutlarında irdeleyen 40 soru yer almıştır. Örgütsel yapı boyutuna yönelik 12 soru, amaç boyutuna yönelik 1 1 soru, demokrasi boyutuna yönelik 7 soru ve okul-çevre ilişkileri boyutuna yönelik 10 sorunun bulunduğu beşli likert tipi dereceleme ölçeğinde yanıtlar, deneklerin örgütsel yenileşmeye olan gereksinim derecelerini Çok (5), Oldukça (4), Orta (3), Az (2), Hiç yok (1) olarak belirtebilecekleri şekilde düzenlenmiştir. SPSS paket programında anketin tümü için Alpha güvenirliği r= 0.94 olarak bulunmuştur. Alt boyutlara ilişkin güvenirlik katsayıları ise, yapı boyutu için r= 0.84, amaç boyutu için r= 0.82, demokrasi boyutu için r= 0.85 ve okul-çevre boyutu için r= 0.90 olarak bulunmuştur. Çalışma sonucu anket sorularının işleyişinde herhangi bir sorunla karşılaşılmamıştır. Anket uygulanması, gerekli izinler alındıktan sonra (Ek-III) araştırmacı tarafından okul rehberlik servisleri aracılığı ile yürütülmüştür. Verilerin analizinde, yönetici ve öğretmenlerin hem genel, hem de dört boyutta boyutlandırılmış olarak örgütsel yenileşme gereksinimi duyup duymadıklarına bakmak için frekans, yüzde dağılımları belirlenmiş; yönetici ve öğretmen görüşleri arasında fark olup 84 olmadığım görmek için de t-test uygulanmıştır. Çalışılan okul (MLO ve diğer) ve konuma (öğretmen-yönetici) göre yenileşme gereksiniminde farklılık aramak için t-testi, branş ve kıdemle ilişkilendirilebilecek farklar için varyans analizi uygulanmıştır. SONUÇ Araştırmada alt problem sırasına göre şu sonuçlar elde edilmiştir: 1. Katılımcıların yenileşme gereksinimine ilişkin aritmetik ortalaması (X=3.67) olarak görülmüştür. Bu veriler, okullarda yenileşme gereksiniminin "oldukça" yüksek bir düzeyde duyumsandığını göstermektedir. 2. İlköğretim okul yönetici ve öğretmenlerinin örgütsel yenileşme gereksinimine ilişkin görüşleri arasındaki farka bakmak için t-testi uygulanmıştır. Yöneticiler için X= 3.63 ve öğretmenler için X= 3.68 olarak bulunmuştur. Bu ortalamalar arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı değildir. 3. Yönetici ve öğretmenler, örgütün "yapı" boyutunda "oldukça" yüksek düzeyde yenileşme gereksinimi duymaktadırlar (X=3.55). 4. İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin örgütsel yapı boyutunda yenileşme gereksinimine ilişkin görüşleri arasındaki farka bakmak için t-testi uygulanmıştır. Yöneticiler için aritmetik ortalama X= 3.67 ve öğretmenler için aritmetik ortalama X= 3.54 olarak bulunmuştur. Bu ortalamalar arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı değildir.