ÖZET Yüksek Lisans Tezi BAZI AĞIR METAL ve SELENYUM BİLEŞİKLERİNE MARUZ KALAN ALABALIKLARDA ANTİOKSİDAN ENZİM AKTİVİTELERİNİN İNCELENMESİ Aysel ALKAN İnönü Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı 55 + ix sayfa 2005 Danışman: Yrd.Doç.Dr. İbrahim ÖRÜN Bu çalışmada, selenyumun balıklarda antioksidatif rolünü belirlemek amacıyla krom, kadmiyum ve selenyumun gökkuşağı alabalığının (Oncorhynchus mykiss Walbaum,1792) karaciğer ve solungaç dokularındaki bazı biyokimyasal parametreler üzerine etkileri araştırılmıştır. Cd (2 ppm), Cr (2 ppm), Se (2 ppm), Cd+Se (2 ppm Cd + 2 ppm Se) ve Cr+Se (2 ppm Cr + 2 ppm Se)'a bir hafta süreyle maruz bırakılan gökkuşağı alabalıklarının karaciğer ve solungaç dokularında selenyum bağımlı Glutatyon peroksidaz (Se-GSHPx), Süperoksit dismutaz (SOD) ve Katalaz aktiviteleri ile malondialdehit (MDA) düzeyindeki değişimler incelenmiştir. Çalışma sonucunda Cd, Cr, Cd+Se ve Cr+Se'a maruz kalmış grupların enzim aktivitelerinde kontrole göre istatistiksel açıdan önemli oranda düşüşlerin olduğu (p<0.05) gözlenmiştir. Ayrıca Cd, Cr, Cd+Se ve Cr+Se'a maruz kalmış grupların MDA düzeylerinde kontrole göre istatistiksel olarak önemli artışların olduğu (p<0.05) belirlenmiştir. Se maruzatı ise enzim aktiviteleri ile MDA düzeylerinde önemli değişimler yaratmamıştır. Bu sonuçlar, ağır metallere maruz bırakılmış grupların biyokimyasal parametrelerinde meydana gelen olumsuz etkilerin, Se ilavesi ile giderilebileceğini ortaya koymaktadır. ANAHTAR KELİMELER: Kadmiyum (Cd), Krom (Cr), Selenyum (Se), Oksidatif stres, Antioksidan savunma sistemi
ABSTRACT Master Thesis RESEARCHING OF ANTIOXIDANT ENZYME ACTIVITIES IN RAINBOW TROUTS EXPOSED TO SOME OF THE HEAVY METALS AND SELENIUM COMPOUNDS Aysel ALKAN Inonu University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Biology 55 + ix pages 2005 Supervisor: Asst. Prof. Dr. İbrahim ÖRÜN In this study, the effects of cadmium, chromium and selenium on some of the biochemical markers in the liver and gill tissues of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792) were investigated to determine antioxidative role of selenium in fish. The activities of Se-dependent Glutathione peroxidase (Se-GSHPx), Superoxide dismutase (SOD), Catalase (CAT) and the changes in levels of malondialdehyde (MDA) were analysed in liver and gill tissues of rainbow trouts exposed to Cd (2 ppm), Cr (2 ppm), Se (2 ppm), Cd+Se (2 ppm Cd + 2 ppm Se) and Cr+Se (2 ppm Cr + 2 ppm Se) for a week. As a result of this study, it was observed that there were statistically significant decreases in enzyme activities of the groups exposed to Cd, Cr, Cd+Se and Cr+Se compared to control (p<0.05). In addition, it was observed that there were statistically significant increases in MDA levels of the groups exposed to Cd, Cr, Cd+Se and Cr+Se compared to control (p<0.05). The selenium exposure did not cause to changes significantly in enzyme activities and MDA levels. These results suggest that the negative effects occured on the biochemical markers of the groups exposed to heavy metals can be eliminated as a result of selenium supplementation. KEY WORDS: Cadmium (Cd), Chromium (Cr), Selenium (Se), Oxidative stress, Antioxidant defence
