7. ÖZET ÖĞRENME VE BELLEĞİN ŞEKİLLENDİĞİ BEYİN BÖLGELERİNDE ALKOLÜN OLUŞTURDUĞU HASARLARDA PROPOLİSİN ETKİLERİ Alkolün metabolizasyonu sonucunda açığa çıkan asetaldehit ve serbest radikallerden kaynaklanan oksidatif stres, beyinde öğrenme merkezlerinde oksidatif hasara neden olarak öğrenme ve belleği baskılar. Propolis, içerdiği flavonoidlerden dolayı kuvvetli antioksidan özellik göstermektedir. Çalışmamızda; alkolün öğrenme merkezlerinde oluşturduğu hasarlara karşı propolisin olası koruyucu rolünü araştırmayı amaçladık. Genç- erişkin Wistar-Albino sıçanlar 4 gruba ayrıldı (n=8). Alkol grupları 30 gün boyunca kademeli olarak artan konsantrasyonlarda (%2,4 - %7,2 V / V) alkollü sıvı içecek diyeti ile beslendi. Propolis gruplarına 150 mg/kg propolis çözeltisi eklendi. Kontrol grubuna ise alkolün kalorisine eşdeğer alkol içermeyen sıvı içecek diyeti uygulandı. Deney süresince deneklerin günlük aldıkları besin miktarları ve kilo değişimleri kayıt edildi. Kısa süreli bellek ve öğrenmenin test edilebilmesi için deney öncesinde, deney sonrasında ve alkol konsantrasyonunun artırıldığı günlerden önce T-labirent testi uygulandı. Deney sonunda sakrifikiye edilen sıçanların beyinlerinin serebellum, hipokampus, serebral korteks bölgelerinde, antioksidan enzimlerden SOD, CAT, GSH-Px aktiviteleri ile TBARS ve Nitrat /Nitrit düzeyleri karşılaştırıldı. Grupların T-labirentteki değerleri bazal süre, sakınma 1 ve sakınma 2 süreleri açısından karşılaştırıldığında; kontrol grubu ile propolis grubu arasında fark görülmezken (P>0,05), alkol grubunun T-labirent değerlerinin kontrol ve propolis grubuna kıyasla azaldığı fakat bu azalmanın sadece 11. günde yapılan testlerde istatistiksel olarak anlamlı olduğu (P<0,05), Propolis + alkol grubu değerleri alkol grubundan yüksek, kontrol ve propolis gruplarından düşük çıkmış olmakla birlikte sadece 11. ve 30. günlerde alınan kayıtlar istatistiksel olarak anlamlı bulundu (P<0,05). Propolis grubunun hipokampus ve korteks dokusundaki SOD ve GSH-Px enzim aktiviteleri kontrol gurubuna göre anlamlı düzeyde artış gösterdi (P<0,05). Bu da porpolisin antioksidan özelligi olduğunun bir göstergesi olarak kullanılabilir. Hipokampus, serebral korteks ve serebellum dokularındaki SOD, GSH-Px enzim aktiviteleri gruplar arasında karşılaştırıldığında; alkol grubu enzim aktivitesinin kontrol ve propolis grubundaki enzim aktivitelerinden daha az olduğu, propolis + alkol grubundaki enzim aktivitesinin ise alkol grubuna oranla arttığı gözlenmiştir. Fakat bunlarda sadce hipokampus ve serebral korteks dokusundaki enzim değişmeleri istatistiksel olarak anlamlı iken serebellum dokusundaki enzim değişimleri istatistiksel olarak anlamlı bulunamamıştır. Sonuç olarak; propolisin kuvvetli bir anti oksidan özelliğe sahip olduğu, alkolün artan konsantrasyonlarda oksidatif strese bağlı olarak beyinde öğrenme merkezlerinde hasarlara neden olduğu, propolisin içerdiği antioksidan özellikten dolayı alkolün oluşturduğu hasarları tersine çevirici etkiye sahip olduğu sonucuna varıldı. Anahtar Kelimeler: Alkol, Hipokampus, Propolis, T-labirent, Antioksidan Enzimler.
8. SUMMARY THE EFFECTS OF PROPOLİS ON THE DAMAGE CAUSED BY ALCOHOL İN THE BRAİN AREAS RELATED TO LEARNİNG AND MEMORY. Oxidative stres resulting from free radicals and acetaldehydes emerging from alcohol metabolisation supresse learning and memory, causing oxidative damage in the learning and memory areas of the brain. Because it includes flavonoids, propolis is a strong antioxidant. In our study, we aimed to investigated the protective roles of propolis on the damage produced by alcohol in the learning and memory areas. Adult Wistar-albino rats were divided into four groups (n=8). Alcohol groups received liquid diet with alcohol in gradually increasing concentrations (%2,4- %7,2 V/V). In propolis groups, 150 mg/kg of propolis was added to the diet. In control groups, alcohol free but including equal energy with the other groups diet was applied. During the study, the amount of food and weight changes were recorded. In order to test the short term memory and learning capacity before the study, after the study and the day before chancing the alcohol concentration. T-maze test was applied to the groups. At the end of the study, the rats were sacrificed and SOD,CAT,GSH-Px activities and TBARS and Nitrat/nitrit levels of the rats? cerebellum, hippocampus and cerebral cortex were compared. When comparing baseline latency, avoidance trials 1, avoidancce trials 2 and escape trials periods of the rats we found no difference between the control and propolis group (P>0,05); T-maze values of alcohol groups were decreased after the eleventh day of the study. When compared with control and propolis group (P<0,05); the values of propolis+alcohol groups were higher than the alcohol and lower than the conrol and propolis groups, but these values were statistically significant on the eleventh and thirtieth days of the study (P<0,05). The SOD and GSH-Px activities of the hippocampus and cortex of the propolis groups was significantly increased when SOD, GSHP-x activities of hippocampus, cerebral cortex and cerebellum of the groups were compered, the enzyme activitiy of the alcohol group was lower than the propolis and the control groups but lower than the propolis+alkol groups. While the enzyme activities of the hippocampus and cerebral cortex were statisticaly significant, the changes in the enzyme activities of the cerebellum was meaningless. As a results, we concluded thad propolis has a strong antioxidant property, alcohol with increasing concentration has a damaging effect on learning due to oxidative stres and the antioxidant properties of propolis improve the negative effects of alcohol. Key Wors: Alcohol, Hippocampus, Propolis, T-mzae, Anioxidant enzymes.
