ÖZET Amaç: Malatya il merkezindeki hastanelerde çalışan hemşirelerde kesici-delici yaralanma durumları ve uykululuk düzeyleri ile ilişkisinin olup olmadığım saptamak. Gereç ve Yöntem: Çalışma kesitsel özelliktedir. Malatya il merkezinde bulunan SSK, Devlet Hastanesi, Turgut Özal Tıp Merkezi ve Askeri Hastanelerinde halen çalışmakta olan hemşireler, çalışmanın kapsamım oluşturmaktadır. İl merkezindeki hastanelerde çalışan yaklaşık 1100 hemşire evreninden örnekleme yapılmadan tümü çalışma kapsamına alınması planlandı, ancak 860 hemşireye ulaşıldı. Bulgular: Araştırma kapsamına alman hemşirelerin %62.7 'si son üç ay içerisinde en az bir kez kesici-delici yaralanma geçirdikleri bulundu. Yaralanma geçirme durumları ile yaş, medeni durum, çalışılan birim, çalışılan vardiya, çalışılan kurum arasında anlamlı fark olduğu saptandı. Koruyucu önlemlerin yeterince ve düzenli bir şekilde kullanılmadığı, en fazla sürekli eldiven kullananlar 422 hemşire (%49.1) olup, ancak koruyucu önlemleri bulananların sayısının yandan az olduğu saptandı.Gece vardiyasında çalışanların Epworth Uykululuk Ölçeği puanlan toplamı gündüz vardiyasında çalışanlara göre anlamlı olarak daha yüksek bulundu. Kesici-delici yaralanma sıklığı ile Epworth Uykululuk Ölçeği Puanlan pozitif korelasyon içerisinde artış göstermekteydi. Sonuç: Malatya ili merkezinde çalışan hemşirelerin mesleki risk olarak kesici-delici yaralanma oranlan yüksek bulunmuştur. Koruyucu önlem kullanma oranlan düşük olup Hepatit B aşılanma oranlan istenen düzeyde değildir. Uykululuk durumunun kesici- delici yaralanmaların meydana gelmesinde risk faktörü olduğu söylenebilir. Kesici- delici yaralanmaların önlenmesi için gerekli hizmet içi eğitimleri yapılmalı, uygun ergonomik araçlar kullamlmalıdır. Kesici-delici yaralanmaların nedensel faktörleri ile ilgili araştırmalar yapılmalıdır. Sağlık çalışanlanmn sağlığım takip edecek ve mesleki kazaların ve risklerin meydana geldiği durumda rapor edilebileceği ve sonrasında yönlendirilebilecekleri birimlerin kurulmasına ihtiyaç vardır. Anahtar kelimeler: - Kesici-Delici yaralanmalar, Hemşireler, Uykululuk, Malatya 42
SUMMARY Objective: To determine needle-sharps injuries and relation with sleepness situation on nurses working at Malatya province hospital. Material and Methods : This investigation is cross-sectional. This study is comprised of nurses who are currently working at Malatya SSK hospital, Malatya State hospital,Turgut Ozal Medical Center and Military hospital. We were planned including to approximately 1100 nurses who working at Malatya province hospital without choseen randomly but totally 860 nurses were studied on this resarch. Results: It was found out that % 62.7 of nurses who are including this study have experienced at least one needle-sharps injury for last three months. It was determined that there was statistically different between cause of injury and age, marital status, working shift and unit. Also it was determined that protective precautions have not been used regularly among nurses. 422 nurses (%49.1) used orderly gloves when they were working. Total of Epworth sleepness scale scores for the nurses working at day shift were found statistically higher than the nurses working at night shift. Frequency of causing needle-sharps injuries and Epworth sleepness scale score were increasing in positive correlation. Conclusion: Needle-sharp injuries ratio for nurses who have been working at Malatya State hospitals were found high as occupationally risk. Protective precaution usage is so low and Hepatit-B immunization is not at desirable level. It can be tought that sleepness situation is a risk factor for the occurence of needle-sharps injuries. To prevent the needle-sharps injuries, in-service training should be performed and ergonomical tools should be used. Researches about causality factors of needle-sharps injuries should be realized. There is a need for institutions in which health officers following up their state of health, reporting and being directed in case of occurence of any occupational injury and risk. Keywords: Needle-sharp injuries, Nurses, Sleepness, Malatya 43
