Bu çalışmada, adsorban madde olarak, aktif karbon (Dew11Zn5), ham kil ve zeolit kullanılmıştır. Dew11Zn5 aktif karbonu, atık kayısıdan ZnCl2 ile kimyasal aktivasyonla hazırlanmıştır. Hekimhan-Malatya ham kil ve zeolit örnekleri bu çalışmada diğer adsorban maddeler olarak kullanılmıştır. Deneylerde kullanılan Aktif karbon (Dew11Zn5), ham kil ve zeolitin, BET yüzey alanı, gözenek hacmi, ortalama gözenek çapı gibi gözenek özellikleri, N2 adsorpsiyon izotermini temel alan t-plot methodu ile karakterize edilmiştir. Dew11Zn5, kil ve zeolitin BET yüzey alanı sırasıyla 1060, 7.61 ve 1.84 m2/g olarak tespit edilmiştir. Malatya tekstil işletmelerinde kullanılan 23 farklı boya adsorplanan madde olarak seçilmiştir. Deneyler oda sıcaklığında 25oC ve 1, 3, 12 ve 24 st'te gerçekleştirilmiştir. DB2RN boyasının zeolit üzerine adsorpsiyon kinetiğinin incelenmesinde yalancı ikinci mertebe kinetik modeli kullanılmıştır. Kinetik sonuçlar, DB2RN boyasının sulu çözeltiden zeolit üzerine adsorpsiyonunun yalancı ikinci mertebe modele uyumlu olarak gerçekleştiğini göstermektedir. Ayrıca, DB2RN boyasının zeolit üzerine adsorpsiyon tipi, 500 mg/L boya konsantrasyonu için fiziksel adsorpsiyon, 1000 mg/L boya konsantrasyonu için kimyasal adsorpsiyon olduğu tespit edilmiştir. Adsorpsiyon mekanizmasının açıkça değerlendirilmesi için intrapartikül difüzyon modeli kullanılmıştır. İntrapartikül difüzyon modeli sonuçları, yalnızca partikül içine difüzyonun hız kontrol basamağı olmadığı aynı zamanda sınır tabaka difüzyonunun da adsorpsiyon hızını kontrol edebildiğini göstermektedir. ANAHTAR KELİMELER: Aktif karbon, Zeolit, Kil, Adsorpsiyon, Kinetik, Boyarmadde i
In this study, Activated carbon (Dew11Zn5), raw clay and zeolite is used as an adsorbent material. Dew11Zn5 activated carbon has been prepared from waste apricot by chemical activation with ZnCl2. Hekimhan-Malatya raw clay and zeolite samples are used in this work as an other adsorbent materials. Pore properties of activated carbon (Dew11Zn5) raw clay and zeolite, used in the experiments, such as BET surface area, pore volume, avarage pore diameter were characterized by t-plot method based on N2 adsorption isotherm. The BET surface area of Dew11Zn5, clay and zeolite was determined 1060, 7.61 and 1.84 m2/g, respectively. The various twenty three dyes used in Textile Plants at Malatya were selected as an adsorbent. The experiments were carried out at room temperature 25oC at 1, 3, 12 and 24 hours. The kinetic of adsorption of DB2RN dye on zeolite was investigated by using pseudo second-order kinetic model. Kinetic results show that the adsorption DB2RN dye from aqueous solution onto zeolite proceeds according to pseudo second-order model. In Addition, The adsorption type of the DB2RN dye on the zeolite was defined as physical adsorption for 500 mg/L dye concentration and as chemical adsorption for 1000 mg/L dye concentration. To evoluate the adsorption mechanism clearly, the introparticle diffusion model is used in the experiments. The introparticle diffusion model results show that the introparticle diffusion is not the only rate controlling step but also boundary layer diffusion may control the rate of adsorption. KEY WORDS: Activated Carbon, Zeolite, Clay, Adsorption, Kinetic, Dyes ii
