Adrenomedullin (AdM) ilk kez insan feokromositomasından izole edilen, ancak daha sonra pek çok dokuda ifade edildiği keşfedilen, çok fonksiyonlu bir peptittir. AdM'nin en karakteristik biyolojik özelliği çok güçlü hipotansif aktivitesidir. AdM dolaşımdaki bir hormon gibi rol oynar ve çok yönlü biyolojik aktiviteleri başlatır. Son zamanlarda araştırıcılar tarafından AdM'nin antioksidan özelliklere sahip olabileceği ve hücreleri oksidan hasardan koruyabileceği rapor edilmiştir. Bu çalışmada, kadmiyum ve kurşuna maruz kalan sıçanların karaciğer, akciğer ve böbreklerinde AdM uygulamasının antioksidan sistem üzerine etkisi araştırılmıştır. Otuz altı dişi Wistar sıçanı, kontrol grubu (K), adrenomedullin grubu (AdM), kadmiyum (Cd), kadmiyum + adrenomedullin (Cd + AdM), kurşun (Pb) ve kurşun + adrenomedullin (Pb + AdM) grubu olacak şekilde altı gruba ayrılmıştır. Cd ve Pb uygulanan gruplardaki sıçanlar dört hafta boyunca içme suyu ile sırasıyla 100 ppm CdCl2 ve 250 ppm PbCl2'ye maruz bırakılmıştır. AdM uygulaması yapılan grupta sıçanlara ağır metal uygulamasının üçüncü haftasından itibaren bir hafta boyunca intraperitonal olarak AdM (3000 ng/kg vücut ağırlığı) enjekte edilmiştir. Sıçanların dokularında katalaz (CAT), glutatyon peroksidaz (GSH-Px) ve süperoksit dismutaz (SOD) enzim aktiviteleri, malondialdehit (MDA) seviyeleri ile birlikte histopatolojik değişimler tespit edilmiştir. Aynı zamanda dokulardaki kadmiyum ve kurşun seviyeleri atomik absorpsiyon spektrometre (AAS) ile belirlenmiştir. Sonuç olarak, kurşuna maruz kalan sıçanlarda AdM uygulaması, karaciğer ve akciğer dokularında lipit peroksidasyon, doku Pb seviyelerinde azalmaya ve hepatik hasarda da azalmaya yol açmıştır. Ancak kadmiyuma maruz kalan sıçanlarda AdM uygulaması bu parametrelerde iyileştirici etki göstermemiştir. Buna ilaveten AdM uygulaması, hem kadmiyuma hem de kurşuna maruz kalan sıçanların bazı antioksidan enzim aktivitelerinde telafi edici sonuçlara yol açmıştır. Çalışmada elde edilen veriler bir bütün olarak değerlendirildiğinde AdM'nin kadmiyum ve kurşun toksisitesinde koruyucu veya telafi edici etkilerinin olabileceği söylenebilir. ANAHTAR KELİMELER: Adrenomedullin, antioksidan enzimler, lipit peroksidasyonu, kadmiyum, kurşun, sıçan
Supervisor: Prof. Dr. Muhittin YÜREKLİ Adrenomedullin (AdM) is a multifunctional peptide, originally isolated from human pheochromocytoma but later found to be ubiquitously expressed. The most characteristic biological activity of AdM is its very powerful hypotensive activity. AdM acts as a circulating hormone and elicits multiple biological activities. Recently, it has been reported that AdM may possess antioxidant properties and protect cells from oxidant damage. In this study, we investigated the effect of AdM administration on the antioxidant system in liver, lungs and kidneys of rats exposed to cadmium and lead. Thirty-six female Wistar rats were divided into six groups: Control group (C), adrenomedullin group (AdM), cadmium (Cd), cadmium + adrenomedullin (Cd + AdM), lead (Pb) and lead + adrenomedullin Pb + AdM) group. In Cd and Pb-treated groups, animals were exposed to cadmium and lead drinking water containing 100 ppm CdCl2 and 250 ppm PbCl2 for four weeks, respectively. AdM-treated group, animals received intraperitoneal (i.p.) injection of AdM (3000 ng/kg body weight) in the third week of heavy metal treatment for one week. The activities of catalase (CAT), glutathione peroxidase (GSH-Px) and superoxide dismutase (SOD), the level malondialdehyde (MDA) and histopathological changes were determined in the tissues of rats. Also, cadmium and lead levels in the tissues were determined by atomic absorption spectrometer (AAS). In conclusion, AdM treatment decreased lipid peroxidation and tissue Pb levels in liver and lung, and also reduced hepatic damage in Pb exposed rats. But in Cd exposed rats, ameliorative effect of AdM treatment was not observed in these parameters. Moreover, AdM treatment compensated some antioxidant enzyme activities in both Cd and Pb exposed rats. When the results are taken together, it can be concluded that AdM may have protective or compensating effect in cadmium and lead toxicity. KEYWORDS: Adrenomedullin, antioxidant enzymes, lipid peroxidation, cadmium, lead, rat