Öğretim elemanlarının pedagojik yeterlikleri: Ölçek geliştirme çalışması

Abstract

Bu araştırmanın amacı öğretim elemanlarının pedagojik yeterliklerinin öğrenciler tarafından değerlendirilmesini amaçlayan bir ölçek geliştirmektir. Ölçeğin geçerliği için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri, güvenirliği için Cronbach Alfa katsayısı kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, Karadeniz Bölgesi’nde bir devlet üniversitesinin çeşitli fakültelerinden toplanmıştır. Birinci örneklem grubundan (n=250) elde edilen veriler üzerinde yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucu beş faktörlü bir yapı ortaya çıkmış ancak ikinci örneklem grubundan (n=800) elde edilen veriler üzerinde yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda bir faktör doğrulanmadığı için çıkarılmıştır. Diğer dört faktör (Demokratik Tutum Yeterlikleri, Ders Girişine İlişkin Yeterlikler, Ders Sürecine İlişkin Yeterlikler, Ölçme-Değerlendirme Yeterlikleri) üzerinden gerçekleştirilen ikinci bir doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin kullanılabilir olduğunu gösteren uyum indeksleri elde edilmiştir. Bazı faktörler arasında korelasyon katsayılarının yüksek olması nedeniyle analizler tekrarlanmış ve en uygun yapının ders girişi, ders süreci ve ölçme değerlendirme yeterlikleri boyutlarının birleştirilmesiyle elde edilen yapı üzerinde gözlendiği görülmüştür. Birleştirilen bu boyuta öğretim yeterlikleri adı verilmiştir. Son durumda demokratik tutum ve öğretim yeterlikleri olmak üzere iki faktöre toplanan 20 madde öğretim elemanlarının pedagojik yeterliklerine ilişkin öğrenci görüşlerinin %46,21’ini açıklamaktadır. Ölçeğin Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısı 0,906’dır. Elde edilen tüm bu sonuçlar Pedagojik Yeterlik Ölçeği’nin, öğretim elemanlarının pedagojik yeterliklerinin üniversite öğrencileri tarafından değerlendirilebilmesi amacıyla kullanılabilecek geçerli ve güvenirliği yüksek bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir.

The purpose of this study is to develop a valid and reliable scale that examines the students’ views about lecturers’ pedagogical competencies in a higher education institution. The study was conducted in two stages. In the first stage the scale was applied to 250 sophomore and senior university students and exploratory factor analysis (EFA) was run. In the second stage the questionnaire was revised and 800 participants were answered the items. In this sample, confirmatory factor analysis (CFA) was employed to determine the construct validity of the scale. Cronbach α and two half-test reliability was computed to assess the reliability and t-test was used to compare the mean values of participants in 27% lower and upper groups for independent samples in order to determine item distinctiveness. While the results of EFA yielded five factors, CFA indicated a four-factor structure. Because of the high correlation between factors in this scale, three factors were combined and a second CFA was conducted. Goodness of fit indexes verified the two factor structure of the scale. Findings showed that a 20-item, two-factor (Democratic attitude competencies and teaching competencies) structure of the Pedagogical Competency Scale (PCS) explained %46.21 of total variance in the data. The Cronbach α-coefficient of whole scale was calculated as .91 and two half-test reliability was .84. These findings of the PCS were found to be satisfactory and the PCS may be used to examine the students’ views about lecturers’ pedagogical competencies in a higher education institution.