Necâtî Bey Divanı'nda İrsâl-i mesel ve Temsîlî teşbîh

Abstract

Klasik Türk edebiyatında mesel kavramını ve bir divanı mesel açısından inceleyen müstakil bir çalışma bulunmamaktadır. Sözü edilen çerçevede bir divan üzerinde yapılmış ilk çalışma olma özelliğini taşıyan tezimiz, üç ana bölümden oluşmaktadır: İlk bölümde, Necâtî Bey'in hayatı, edebî kişiliği ve eserleri hakkında bilgi verdik. Ayrıca tezkire yazarlarının onun hakkındaki görüşlerini aktardık. İkinci bölümde, meselin ne olduğunu gerek lügatlerde gerekse belâgat kitaplarındaki kullanımlarıyla inceleyerek, onun tanımını, anlam çerçevesini ve özelliklerini belirledik. Ayrıca edebiyatımızın ilk dönem kaynaklarında nasıl kullanıldığı üzerinde durarak meselin anlam serüvenini tespit etmeye çalıştık. Üçüncü bölümde ise Necâtî Bey Divanı'nı mesel açısında tahlil ederek 192 yerde mesel örneği tespit ettik. Böylece Necâtî Bey'in divan edebiyatında mesel söyleme yöntemini en çok kullanan şairlerden biri olduğunu ispatlamaya çalıştık.

Tere is not a parable concept and a special study that contextualize the point of view of parable in the classical Turkish literature. So in this section we contextualized the parable study and it consists of three parts: In the first part, we gave information about the biography, literary personality and his arts. We also complied about tezkire authors' opinions about it. In the second section we scrutinized to explain the concept in both dictionaries, and its uses in eloquence resources. We tried to determine its definition meaning, frame, its features, and how they used the first resources in our literature. In the third section analiyzing Necâtî Bey's poetry with the point of parable, we determined 192 parable samples. Thus, we tried to confirm that Necat Bey was the poet who used telling parable the most in the classical ottoman poetry.