Hisse senedi fiyatlarının bulanık mantık yöntemi ile tahmin edilmesi

Abstract

Pay senetleri, iktisadi değerlerin meydana gelmesinde önemli rol oynayan ve ortaklığı simgeleyen belgelerdir. Yatırımcılar, pay senetlerini satın alarak birikimlerini arttırmak isterler. Yatırımcıların kâr elde etmesi, genel olarak iki şekilde gerçekleşir. Bunlardan birincisi, kâr payı dağıtımından elde edilen gelirdir. Diğeri ise, pay senetlerini alım fiyatından daha yüksek fiyata satma yoluyla elde edilen kârdır. Pay senetlerinden alım ve satım işlemi yaparak kâr elde etmek isteyen yatırımcılar, genellikle teknik analiz ve temel analiz gibi farklı yöntemlerden yararlanırlar. Bu yöntemler uygulanırken, çoğu zaman klasik mantık yaklaşımı kullanılmaktadır. Bu yaklaşım, bütün olayları doğru-yanlış, yüksek-düşük veya iyi-kötü gibi kesin yargılarla değerlendirme esasına dayanmaktadır. Ancak, pay senetlerinin fiyatları belirsizlik içeren sınırsız sayıda faktörden etkilenmektedir. Çeşitli belirsizliklerin yer aldığı problemlerin çözülmesinde, klasik mantığın alternatifi olarak, bulanık mantık yaklaşımı ortaya çıkmıştır. Bu yaklaşım, klasik mantığın aksine, sonsuz değerli bir mantık anlayışıdır. Dolayısıyla, herhangi bir konu sadece doğru ya da yanlış kabul edilmez. Her konu belirli bir derecede doğru veya yanlış sayılabilir. Bu çalışmada, teknik analiz, temel analiz ve piyasa anomalileri bir arada kullanılarak, alım ve satım sinyali veren bir sistem kurulmuştur. Daha sonra, ilgili yöntem çeşitli kriterlere göre seçilmiş olan BİST 30 firmaları üzerinde denenmiştir. Son olarak, bulanık mantık yaklaşımına göre kurulmuş yeni bir sistem yardımıyla, bahsi geçen pay senetleri üzerinde tekrar analiz işlemi gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, bulanık mantık yaklaşımına göre yapılan analizlerin, klasik mantığa göre daha iyi sonuçlar verdiği gözlenmiştir. Ayrıca; analiz yöntemlerinin ve anomalilerin bir arada kullanılmasının, ayrı ayrı kullanılmalarından daha yararlı olabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Pay senedi, Teknik analiz, Temel Analiz, Anomaliler,Bulanık Mantık

Stocks are some documents which symbolize partnership and play an important role in the occurrence of economic value. Investors want to increase their savings by buying shares. In general, investors achieve profits in two ways. The first of them is the obtained revenues from dividend distribution. The other one is the obtained profit by selling a higher price than the purchasing price of the shares. Investors who want to make a profit by buying and selling of stocks, use different methods, such as technical analysis and fundamental analysis. While these methods are implemented, it is frequently used classical logic approach. This approach is based on evaluation of all events with a definite conclusion like true-false, high-low or good-bad. However, prices of stocks are affected by unlimited number of factors including uncertainties. Fuzzy logic approach has emerged as an alternative to classical logic to solve the problems, involving a variety of uncertainties. This approach is an infinitely valuable logic approach, unlike classical logic. Therefore, any topic cannot be regarded just as true or false. Each topic can be considered correct or incorrect in a certain extent. In this study, a combination of technical analysis, fundamental analysis and market anomalies was used to establish a system that gives buying and selling signals. Afterwards, the method was tested on BİST-30 companies which were selected according to various criteria. Finally, these shares were re-analyzed by a new system which was established according to the fuzzy logic approach. In the study, it was observed that the analysis, performed by the fuzzy logic approach, gives better results than the classical logic did. Besides; it was concluded that combination of the analysis methods and anomalies was more beneficial than used separately. Keywords: Stocks, Technical Analysis, Fundamental analysis, Anomalies,Fuzzy Logic