Demanslı hastalara bakım verenlere verilen eğitimin bakım yüküne ve depresyon düzeyine etkisi

Abstract

Amaç: Bu araştırma, demanslı hastalara bakım verenlerde bakım yükü ölçeğinin geliştirilmesi ve demanslı hastalara bakım verenlere verilen eğitimin bakım yüküne ve depresyon düzeyine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Materyal-metod: İki aşamada gerçekleştirilen çalışmada, birinci aşamada metodolojik, ikinci aşamada öntest - sontest kontrollü deneme modeli olarak yapılmıştır. Araştırmanın evrenini bir üniversite hastanesinde demans tanısı konan 480 hastaya bakım verenler oluşturmaktadır. Araştırmanın birinci aşamasında ölçek madde sayısının 5 katı örnekleme alınarak 145 bakım verene ulaşılmıştır. İkinci aşamada 70 bakım veren deney, diğer 70 bakım veren kontrol grubuna alınmıştır. Deney grubundaki bakım verenlere Azaltılmış Stres Eşiği Modeline göre 15 gün ara ile 2 kez eğitim uygulamıştır. Kontrol grubuna herhangi bir girişimden bulunulmamıştır. Veriler Kasım 2015- Temmuz 2016 tarihleri arasında toplanmış ve verilerin elde edilmesinde Sosyo-demografik Özellikler Formu, Beck Depresyon Envanteri ve Demanslı Hastalara Bakım Verenlerde Bakım Yükü Ölçeği kullanılmıştır. Veriler Cronbach alfa, pearson korelasyon tekniği, yüzde, ki-kare, bağımsız gruplarda t testi, bağımlı gruplarda t testi kullanılmıştır. Bulgular: Demanslı Hastalara Bakım Verenlerde Bakım Yükü Ölçeğinin Cronbach alfa katsayı 0.88'dir ve ölçek 4 alt boyuttan oluşmaktadır. Son testte göre deney grubunun Bakım Yükü Ölçeği toplam puan ortalaması 59.97±15.29, Beck Depresyon Envanteri toplam puanı ortalaması 11.08±8.82, kontrol grubunun Bakım Yükü Ölçeği toplam puan ortalaması 71.48±17.70, Beck Depresyon Envanteri toplam puanı ortalaması 20.05±12.82'dir. Gruplar arasındaki puan ortalamaları açısından fark istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p= 0.001). Sonuç: Demanslı hastalara bakım verenlerde bakım yükü ölçeğin yüksek geçerlilik ve güvenirliğe sahip olduğu bulunmuştur. Demanslı hastalara bakım verenlere Azaltılmış Stres Eşiği Modeline göre verilen eğitim, bakım verenlerin bakım yükünü ve depresyon düzeyini azaltmıştır. Anahtar Kelimeler: Demans, Bakım verenler, Bakım yükü, Depresyon, Hemşire, Eğitim

Objective: The purpose of this study is to develop the scale Scale of Care Burden of Caregivers of Dementia Patients and to determine the effect of education on depression and care burden in caregivers of dementia patients. Material-Method: Study was carried out in two stages, the first stage was methodological and the second stage was experimental model with pretest-posttest control group. The universe of the research is composed of caregivers of 480 patients diagnosed with dementia by a university hospital. In the first stage 145 caregivers were reached. In the second phase, 70 caregivers were expertmental group and the other 70 were control group. The data was collected between November 2015 and July 2016 and Socio-Demographic Characteristics Form, Beck Depression Inventory and the Scale of Care Burden of Caregivers of Dementia Patients were used. Cronbach Alpha, Pearson Correlation Technique, percentage, chi-square, in independent and dependent groups t test were used, to evaluate data. Findings: The cronbach alpha reliability coefficient of the scale was 0.88 and the scale was composed of 4 subscales. According to the final test data, the average total score of Scale of Care Burden in experimental group and control group were 59.97 ± 15.29 and 71.48 ± 17.70, respectively. Beck Depression Inventory total score was 11.08 ± 8.82 for experimental group and 20.05 ± 12.82 for control group. The difference between groups was statistically significant (p=0.001). Result: The scale was found highly valid and reliabile. The education given to caregivers reduced their care burden and depression level. Keys Words: Dementia, Caregivers, Care Burden, Depression, Nurse, Education