Türkiye'de cari hesap dengesinin belirleyicileri

Abstract

Ödemeler bilançosu, belli bir dönemde yerleşiklerle yerleşik olmayanlar arasındaki işlemleri özetleyen istatistiki rapor olarak tanımlanabilir. Ödemeler Dengesi; cari işlemler hesabı, sermaye ve finans hesapları, rezerv varlıklar ve net hata noksan kalemlerinden oluşur. Cari işlemler hesabı ödemeler bilançosu içerisindeki en önemli hesaptır. Cari işlemler bilançosunun belirleyicilerine yönelik teorik yaklaşımlardan ilk ortaya çıkan toplam harcama, yatırım tasarruf dengesi ve esneklikler yaklaşımı teorileri çok basit ve makroekonomik teorilerdir. Sermaye akımlarının serbestleştiği ve öneminin arttığı dönemde ortaya çıkan Mundell-Fleming modeli, monetarist yaklaşım, portföy dengesi ve dönemler arası optimizasyon yaklaşımı genellikle para dengesinin ve ekonomideki kişi ve kurumların, beklentilerine ve kararlarına önem veren mikro ekonomik temelli teorilerdir. Türkiye'de son yıllarda giderek artan cari açığa; ekonomik büyüme, tasarruf açığının, bütçe açıklarının, reel döviz kurundaki yükselmenin, yatırımlardaki artışın, enerjide dışa bağımlılığın ve dış borçlanmanın neden olduğu iddia edilmektedir. Buna karşılık, cari açığı düşürmek için uygulanan para ve maliye politikaları yetersiz kalmaktadır.

Balance of payment defined as a statistical reports summarizing the transaction between non-residents with residents in a certain period of time. Balance of Payments consist of current account, capital and financial accounts, reserve assets, net errors and omissions. Current account is the most important account in the balance of payments. Total expenditure, investment saving balance and flexibility which from arising the first theoretical approaches to determinants of current account balance are very simple and macroeconomic theory. Mundell Fleming model, Monetarist approach, the portfolio balance and intertemporal optimization approach which emerged in the period of the time while the liberalization and increased of importance capital flow are based on microeconomic theory that notice expectations and decisions of person and institution. In recent years, increasing current account deficit in Turkey is allegedly caused by economic growth, savings deficit, budget deficit, the rise in the real exchange rate, the increase in investment, the dependence on foreign energy and foreign borrowing. On the other hand, monetary and fiscal policies applied are insufficient to reduce the current account deficit.