Kalite, günümüz rekabet koşullarında yerel ve uluslararası pazarlarda üstünlük sağlamak isteyen işletmelerin üzerinde durmaları gereken bir konudur. Kalite yönetim sistemi ise işletmelere pazar paylarını büyütmede, işletmenin maliyetlerini azaltmada, riski daha etkili bir biçimde yönetmede veya müşteri memnuniyetini artırmada yardımcı olmaktadır. Kalite yönetim sistemi, seçilen her alanda performansın izlenmesi ve arttırılması için gereken çerçeveyi işletmeye sağlar. Kalite yönetimindeki felsefe hizmetten faydalananların memnun edilmesidir. Kalite yönetiminde müşteri memnuniyeti amaçlanmakla birlikte bir işletmedeki çalışan tepe yönetimden en alt kademedeki çalışanların iş süreçlerine katılımı esastır. Günümüzde artan rekabetten dolayı işletmelerin yeniden yapılanmaları, örgütsel olarak yenilenmeleri, varlıklarını korumaları, sermaye yapılarını güçlendirmeleri ve olası muhtemel hataları ortadan kaldırmak için güvenilir ve doğru finansal bilgilere ihtiyaçları attırmıştır. Etkin bir iç kontrol sayesinde rekabet baskısı ve piyasa koşullarında da işletmeler faaliyetlerine devam etmektedir. Böylece işletmeler güçlü ve zayıf yönlerini tahmin ederek olası risk ve tehditlere önlem almış olacaklardır. Bu çalışma ile kalite yönetim sistemi belgesine sahip olan ve sahip olmayan işletmelerin iç kontrolde ne kadar etkin olduğu araştırılmış ve bu amaçla işletmelere anket çalışması yapılmıştır. Anket çalışması Malatya ve Van ilinde bulunan 275 işletmeye uygulanarak çalışmada kullanılacak veriler elde edilmiştir. Yapılan analizler ile kalite yönetim sistemi belgesine sahip olan ve sahip olmayan işletmeler ile iç kontrolün beş bileşeni arasındaki etkileşim incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: İç Kontrol, Kalite, Kalite Yönetim Sistemi, ISO (Uluslararası Standart Organizasyonu), Toplam Kalite Yönetimi.
In today's competitive conditions, businesses that want to gain superiority in local and international markets are also a subject that needs to be emphasized. The quality management system helps businesses increase market share or reduce costs, manage risk more effectively, or increase customer satisfaction. The quality management system ensures that every selected field of view has the necessary framework for monitoring and enhancing performance. The philosophy of quality management is to please the beneficiaries of service. Consumer satisfaction in quality management is aimed, but participation in the business processes of the employees in the lowest level from the top management in an enterprise is essential. Today, due to increased competition, businesses have increased their need for reliable and accurate financial information to restructure, organizationally renew, protect their assets, strengthen their capital structures and eliminate possible potential errors. With an intrinsic internal control, businesses continue to operate in competitive pressures and market conditions. Thus, businesses will be aware of their strengths and weaknesses and take precautions against possible risks and threats. With this study, it was investigated how effective the firms with and without quality management system documentation are in internal control and for this purpose, a questionnaire form was conducted. The questionnaire survey was applied to 275 enterprises in Malatya and Van province and the data to be used in the study were obtained. The interactions between the five components of internal control and non-owner firms with documented analyzes and quality management system documentation were examined. Key Words: Internal Control, Quality, Quality Management System, ISO (International Organization for Standardization), Total Quality Management.
