Öğretmen adaylarının etkileşimli tahta kullanımına ilişkin kaygı düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, öğretmen adaylarının akıllı tahta olarak da ifade edilen etkileşimli tahta kullanımına ilişkin kaygı düzeylerinin belirlenmesidir. Bu araştırma ile ayrıca öğretmen adaylarının etkileşimli tahta kullanımına ilişkin kaygı düzeylerinin farklı değişkenlere bağlı olarak anlamlı farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi de amaçlanmıştır. Nicel araştırma modeline dayanan bu araştırmada hem betimsel hem de nedensel karşılaştırma desenler bir arada kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini; 2016-2017 eğitim-öğretim yılı, bahar yarıyılında İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesindeki programlarda öğrenim gören son sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın yürütüldüğü dönemde Eğitim Fakültesindeki programlarda toplam 1.014 öğrenci öğrenim görmektedir. Araştırmanın örneklemi tabakalı örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Cinsiyet bu araştırmada bir tabaka olarak alınmış ve evrendeki öğretmen adaylarının cinsiyete göre dağılımı örneklemde de korunmaya çalışılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ve Akıllı Tahta Kaygısı Ölçeği kullanılmıştır. Toplanan veriler SPSS paket programlarıyla çözümlenmiştir. Elde edilen veriler üzerinden öncelikle betimsel istatistik hesaplamaları yapılmış, bağımsız değişkenler için yapılan analizlerde bağımsız gruplar için t testi ve tek yönlü varyans analizi (One way ANOVA) kullanılmıştır. Varyans analizi sonrasında gruplar arası farklılığın olması durumunda, farkın hangi gruplar arasında olduğunu tespit etmek için ise Scheffe çoklu karşılaştırma testi kullanılmıştır. Betimsel istatistikler sonucunda akıllı tahta kullanımına ilişkin olumlu ifadelerin yer aldığı uygunluk boyutundan alınan puanların yüksek olması, olumsuz ifadelerin yer aldığı kişisel başarısızlık ve öğretmen-akıllı tahta karmaşası boyutundan alınan puanların ise düşük olması, öğretmen adaylarının eğitimde akıllı tahta kullanımını olumlu olarak değerlendirdikleri, buna karşın az da olsa kişisel başarısızlık yaşadıkları belirlenmiştir. Cinsiyet değişkeni açısından yapılan analizler sonucunda öğretmen adaylarının akıllı tahta kaygısı ölçeğinin alt boyutlarından almış oldukları puanlar arasında anlamlı farklılık olmadığı belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının ölçeğin kişisel başarısızlık ve uygunluk alt boyutundan aldıkları puanlar arasında kişisel bilgisayara sahip olma değişkeni açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Kişisel bilgisayara sahip olan öğrencilerinin, kişisel bilgisayarı olmayan öğretmen adaylarına göre akıllı tahta kullanımı açısından daha az sorun yaşadıkları ve akıllı tahtalarında eğitimde kullanılmasını daha uygun buldukları tespit edilmiştir. Araştırmada ayrıca branşlarının akıllı tahta kullanımına hiç ya da az uygun olduğunu düşünen öğretmen adaylarının, orta düzeyde ve tamamen uygun olduğunu düşünen öğretmen adaylarına göre daha fazla kişisel başarısızlık yaşadıkları belirlenmiştir. Algılanan akıllı tahta kullanma becerisine göre kişisel başarısızlık ve uygunluk alt boyutlarında öğretmen adaylarının aldıkları puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Akıllı tahta kullanımı konusunda kendilerini acemi olarak algılayan öğretmen adaylarının, yeni başlayan ve uzman olarak algılayan öğretmen adaylarına göre daha fazla kişisel başarısızlık yaşadıkları ve akıllı tahtaları daha kullanışsız olarak algıladıkları belirlenmiştir. Bu sonuçlar ışığında öğretmen adaylarının teknoloji kullanımına dair kaygı düzeylerini azaltacak ve teknoloji kullanımında yeterlilik düzeylerini arttıracak önlemlerin lisans eğitimi süresince alınması önerilebilir. Öğretmen adaylarının genelde akıllı tahta kullanımı özelde ise alana özgü etkinlikler için akıllı tahta kullanımı konusunda bilgi ve becerilerini artıracak uygulamalı eğitimlerin lisans eğitimindeki bazı dersler (öğretim teknolojileri yöntemleri gibi) kapsamında verilmesi faydalı olacaktır. Anahtar Sözcükler: Öğretmen adayı, interaktif tahtalar, kaygı, teknofobi

The main purpose of this study is to determine pre-service teachers' concerns about the interactive white board. It was also aimed to determine whether the anxiety levels of the pre-service teachers' differ significantly regarding some different variables. Both survey and causal comparative designs were used in this research based on the quantitative research model. The population of the research was the senior students who are studying at the programs of Inönü University Faculty of Education in spring semester of the 2016-2017 academic year. A total of 1,014 students were studying at the Faculty of Education during the course of the research. The sample of the research was determined by using stratified sampling method. Gender was taken as a strata in this study and the distribution of the pre-service teachers by gender was also tried to be preserved in the sample. Personal information form and Smartboard Phobia Scale were used as data collection tool in the research. The collected data were analyzed with SPSS packet programs. Descriptive statistical calculations were made on the obtained data firstly, t-test and one way ANOVA tests were also used for the independent variables. The Scheffe post-hoc test was used to determine the difference between the groups after the analysis of variance. Result of the descriptive statistics showed that while participating pre-service teachers get higher scores form the convenience sub-scale (consisting of positive items about interactive White board usage) they get lower scores from the personal failure and teacher-interactive white board ambiguity sub-scales (consisting of negative expressions about interactive white board usage). In line with this result it can be asserted that pre-service teachers has positive attitudes about the use of interactive White boards in education, at the same time they experience lower levels of personal failure. Statistical analysis about the gender variable showed that there was no significant difference between the scores of male and female pre-service teachers. It has been found that compared to the pre-service teachers who do not belong any personal computers, pre-service teachers belonging any personal computers experience less problems when using the interactive white boards. Similarly it was found that pre-service teachers belonging a personal computer find to use interactive white boards in education more suitable. Considering the teaching branch variable it was detected that pre-service teachers who thought that their branch was unsuitable or less suitable for interactive white board usage had more personal failure when using white boards. According to perceived white board usage skills, it was seen that there was a statistically significant difference between the scores of the pre-service teachers in the sub-scales of personal failure and convenience. Pre-service teachers who perceive themselves as beginners experience more personal failure compared with the pre-service teachers who perceive themselves as new and expert, and they also thought that interactive white boards as useless. These results suggest that some precautions should be taken during the undergraduate education period in order to reduce the anxiety and to increase the proficiency about the use of interactive white-boards. It would be beneficial for pre-service teachers to take practical training during some lessons (i.e. educational technologies, special teaching methods) given through the undergraduate education that would enhance knowledge and skills regarding the use of smartboards in general and also field-specific activities. Key Words: Pre-service teachers, interactive white boards, concern, and technophobia