Cari açık, borçlanma ve büyüme bağlamında 1990 yılından sonra türkiye’de yaşanan ekonomik krizlerin analizi

Abstract

Bu çalışmada, yaşanan ekonomik krizlerin nasıl bir ortamda ortaya çıktığı, nedenleri ve etkileri araştırılmıştır. Türkiye‟de ortaya çıkan krizlerin nedeni, temel göstergelerden olan cari işlemler açığının ve borçlanmanın sürekli artması sonucu ekonomik büyümenin negatif etkilenmesidir. Türkiye‟de 1990 yılı sonrasında gelişen ekonomi politikaları ve yapısal dönüşüm uygulamaları incelenerek, yaşanan ekonomik krizler analiz edilmiştir. 1990 sonrası ilk ciddi kriz olma niteliği taşıyan 1994, 1998, 2000, 2001 ve 2008 yılı krizlerinin Türkiye‟de ekonomik ve sosyal maliyeti çok yüksek olan kayıplara neden olduğu, uygulanan istikrar programlarının ise her seferinde yeniden başa dönülmesi gibi başarısız sonuçlar doğurduğu görülmüştür. Çalışmanın uygulama kısmında klasik zaman serisi tekniklerinden VAR analizi kullanılarak etki tepki analizi yardımıyla büyüme oranı, cari işlemler hesabı ve içborç değişkenlerinde meydana gelen bir krizin diğer değişkenler üzerindeki etkileri araştırılacaktır.

In this study, how the economic crisis has emerged in an environment, causes and effects have been investigated. Emerging crises in Turkey because of the basic indicators of the current account deficit and increasing debt permanently, negatively affects economic growth. After 1990 developing economic policies and structural transformation applications are examined, the economic crisis has been analyzed for Turkey. After 1990, being the first serious crisis that have the attributes 1994, 1998, 2000, 2001 and 2008 crises in Turkey, economic and social costs are very high losses caused by the application of the stabilization program in re-back to be unsuccessful as the consequences were observed. At the application of classical time series analysis techniques using VAR analysis with the help of impulse response of growth rate, current account and domestic debt variables occurring in a crisis its impact on other variables will be investigated.