Yerel yönetimler ombudsmanlığının türkiye’de uygulanabilirliği

Abstract

Kamu yönetiminde idarenin yapmış olduğu işlem ve eylemler açısında çok çeşitli denetim biçimleri vardır (idari, yargısal vb.). Ancak bütün bu denetim çeşitliliğine rağmen yine de toplumda bir adalet duygusu uyanmamaktadır. Bunun sonucu olarak, her geçen gün yeni denetim yolları kamu yönetimine eklenmektedir. Fransız tipi kamu yönetim anlayışının hakim olduğu Türkiye’de özellikle yönetimin kurallara uygun, ancak toplum vicdanına uymayan (hakkaniyetsiz) davranışları için bir denetim organı ya da biçimi bulunmamaktaydı. Fransa bu eksikliği gidermek adına Medyatör isimli bir kurumu sistemine eklemlemesine karşın Türkiye bu uygulamaya sıcak bakmamıştır. Oysaki ombudsmanlık diye bilinen bu kurum ve denetim biçiminin aslında kaynağının Türkiye olduğu kabul edilir. İsveç Kralı XII. Charles (Türkiye’de Demirbaş Şarl diye bilinir), bir dönem kaldığı Osmanlı İmparatorluğu’nda görmüş olduğu bir uygulamayı ülkesindeki kamu yönetimine uyarlayarak bu kurumu oluşturmuştur. Bu çalışmada hem Ombudsmanlık kurumunun Türk kamu yönetimindeki yeri hem de genel olarak bir merkezi denetleme birimi olarak görülen bu kurumun yerel yönetimlerde uygulanabilirliği tartışılacaktır.

There are many ways that the governments, procedures and operations can be audited (hierarchical, administrative, judicial etc.). But, despite these senses of justice is not easily awakened in society. As a result, new ways of audit are added on public administration. There were no ways or organs of audit for the attitudes of governments which are formal but not just in Turkish Public Administration that the French Type public administration conception is dominant. Although France has added the mediator organ to its system in order to supply the deficiency. Turkey did not appeal to this practice. In fact, Turkey is accepted as the home land of these institution and way of audit known as Ombudsman. The King of Sweden, Charles XII has constituted this institution in his country by adopting a practice. He saw in the Ottoman Empire. In this Paper, the position of Ombudsman and its applicability in local government (especially in municipalities) although it is seen as a way of auditing central government will be examined.