Ergenlerde akıllı telefondan yoksun kalma korkusu (Nomofobi) ile sosyodemografik değişkenler, temel psikolojik ihtiyaçlar, sürekli kaygı ve mutluluk arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmacının amacı; ortaöğretim öğrencilerinin nomofobi düzeylerini; cinsiyet, yaş, okul türü, sınıf düzeyi, kardeş sayısı, okul başarısı, anne-baba eğitim düzeyi, aile ekonomik düzeyi, günlük akıllı telefon kullanma süreleri, kullanım amaçları, hangi durumlarda kullandıkları, temel psikolojik ihtiyaçları, sürekli kaygıları ve mutluluk düzeyleri açısından incelemektir. Araştırmanın çalışma evrenini 2018-2019 eğitim öğretim yılında Tokat ili Niksar ilçesinde öğrenim gören ortaöğretim öğrencileri oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini belirlemek için tabakalı rastgele örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışma grubunu; Anadolu Lisesi, Fen Lisesi, Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, İmam Hatip Anadolu Lisesi ve Özel Lisede öğrenim gören 349'u kız 212'si erkek olmak üzere toplamda 561 öğrenci oluşturmaktadır. Bu öğrencilere Nomofobi Yaygınlığı Ölçeği, Temel Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeği, Sürekli Kaygı Ölçeği, Oxford Mutluluk Ölçeği Kısa Formu ve kişisel bilgi formu uygulanmıştır. Uygulanan bu ölçeklerden elde edilen verilere bağlı olarak betimsel analiz için ortalama ve Pearson korelasyon kaysayısı; çoklu doğrusal regresyon analizi, iki grubun karşılaştırılmasında t-Testi, ikiden fazla grubun karşılaştırılmasında ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın sonucuna göre; Ergenlerde nomofobinin cinsiyet, günlük akıllı telefon kullanma süresi, kullanma amaçları ve hangi durumlarda kullandıkları değişkenlerine göre farklılaştığı görülürken; yaş, okul türü, sınıf düzeyi, kardeş sayısı, okul başarısı, anne-baba eğitim düzeyi ve ailenin ekonomik düzeyi değişkenlerine göre farklılaşmadığı ortaya çıkmıştır. Nomofobi ve alt boyutları (iletişime geçememe, bağlantıyı kaybetme, bilgiye erişememe, rahat hissedememe) ile temel psikolojik ihtiyaçlar, sürekli kaygı ve mutluluk arasında anlamlı bir ilişki olduğu ve bu bağımsız değişkenlerin ergenlerde nomofobinin yaklaşık olarak %10'unu yordadığı tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular alanyazın doğrultusunda yorumlanmış ve psikolojik danışmanlara, ebeveynlere, araştırmacılara ve okul yöneticilerine yönelik öneriler oluşturulmuştur.

The purpose of the research was to explain nomophobia levels regard to gender, age, high school type, grade level, the number of siblings, academic success, parental education status, financial status of the family, daily time of smartphone usage, intended use, situations used, basic psychological needs satisfaction, trial anxiety, happiness levels. The study population was comprised of high school students in 2018-2019 academic year in Niksar, Tokat. Stratified Random Sampling Method was used to determine the research sample. The research sample contain 561 high school students (349 female, 212 male) in Science high school, Anatolian high school, Vocational high school, İmam Hatip high school, and private high school at Niksar. Nomophobia Questionnaire (NMP-Q), Basic Psychological Needs Satisfaction Scale, Trait Anxiety Inventory, Oxfor Happiness Questionnaire Short-Form, and Personal Information Form were used in the research. Depending on data acquired from these scales, average and Pearson Correlation Coefficient for descriptive analysis, Multiple Linear Regression Analysis, T-Test for comparing two groups and One-Way Analysis of Variance (ANOVA) for comparing more groups were used. The research results indicated that there was significant relation between nomophobia and its sub-dimensions (not being able to communicate, losing connectedness, not being able to access information, giving up convenience) and basic psychological needs satisfaction, trial anxiety, happiness and these independent variables predict approximate 10 per cent of nomophobia of adolescents. It was found that nomophobia of adolescents differed in terms of gender, daily time of smartphone usage, intended use, situations used variables but it didn't differ in terms age, high school type, grade level, the number of siblings, academic success, parental education status and financial status of the family variables. Research results were discussed in the direction of literature and psychological counselors, parents, researchers and school administrators were offered.