Kamu sabit sermaye yatırımlarının özel sektör yatırımları üzerine etkisi: Türkiye örneği

Abstract

Yapılan bu çalışma, kamu kesimince yapılan yatırımların özel sektör yatırımları üzerindeki etkisi üzerine toptancı bir kabul veya ret bakış açısı yerine sektörler itibariyle değerlendirilerek, yatırımların hangi sektörlerde birbirini desteklediği hangi sektörlerde birbirini engellediği belirlenerek kaynakların etkin kullanımı ve etkin bir yatırım planlaması yapılması açısından bir katkı sunmayı amaçlamaktadır. Çalışmada yatırım kavramı, bazı iktisadi ekollerin yatırıma bakış açıları, kuruluşundan günümüze kadar Türkiye ekonomisindeki önemli gelişmeler ve ülkenin mevcut sabit sermaye stokunda artış meydana getirecek sabit sermaye yatırımları üzerinde durularak, Türkiye'de kamunun ve özel sektörün 1963 ile 2015 yılları arasında sektörler itibariyle yaptıkları sabit sermaye yatırımları analiz edilmeye çalışılacaktır. Yapılacak analizde gereksiz tekrara girmemek için bütün sektörlere tek tek değinilmeyerek kamu yatırım tutarının veri seti itibariyle ortalaması % 5 ve daha büyük olan tarım, imalat, enerji, ulaştırma ve eğitim sektörleri incelenmiştir. Eviews 10 programı kullanılarak ROBUSTLS (Robust Least Squares) yöntemi ile basit regresyon analizi yapılarak, belirlenen bu beş sektörde kamu sabit sermaye yatırımlarının özel sektör sabit sermaye yatırımları üzerine etkileri, etkinin yönü ve boyutları açıklanmaya çalışılmıştır. Yapılan analizler sonucunda kamu yatırımlarının özel sektör yatırımlarını olumsuz yönde etkilediğine dair herhangi bir sonuç tespit edilemediğinden, kamu kesiminin etkin olduğu alanlarda ve özel sektör yatırımlarının önünü açacak şekilde yatırımlarına devam etmesi gerektiği sonucu elde edilmiştir. Anahtar Sözcükler: sabit sermaye yatırımı, ekonomik büyüme, tasarruf

This study aims to contribute to effective use of resources and effective investment planning by determining the sectors which aide each others growth, by evaluating the sectors case by case rather than gathering them into main sectors and deciding their value. In this study, Investment concept has been analyzed in the period 1963 and 2015 with respect to the public and private fixed capital investments; through regarding some economic schools point of view, important developments in the domestic economy and fixed capital investments in the country. In order to avoid repetition, sectors are not mentioned individually. The sectors which have more than 5% of public investments, namely agriculture, manufacturing, energy, transportation and education sectors are examined. By using Eviews 10 program, simple regression analysis was performed by using ROBUSTLS (Robust least squares) method. In these five sectors, both the magnitude and the nature of effects of public fixed capital investments on private sector fixed capital investments were found. According to the findings, public fixed capital investments do not have a negative impact on private sector investments, therefore, we can conclude that the public sector should continue its investments in the areas where the public sector is effective and inspire the private sector investments. Keywords: fixed capital investment, economic growth, savings