İdarenin tıbbi uygulama hatalarından doğan sorumluluğu

Abstract

Sağlık hakkı, temel bir insan hakkı olması sebebiyle gerek uluslararası anlaşmalarla gerekse Anayasa ile teminat altına alınmıştır. Bu kapsamda devletin sağlık hakkı bakımından koruma, gereğini yerine getirme ve saygı duyma yükümlülükleri vardır. Sağlık hakkının gereğini yerine getirme yükümlülüğü kapsamında devlet, sağlık hizmetlerini tekel olarak yürütmektedir. Tıbbı müdahaleler, devletin bu hizmeti yerine getirmesinin en önemli biçimidir. Tıbbi müdahaleler insan vücudunu konu alan fiillerdir. Bu fiiller teşhis, tedavi veya koruma amacına yönelik olarak kanunen yetkilendirilmiş kişilerce ve tıp biliminin gereklerine uygun olarak icra edilmedikçe hukuka aykırı olur. Hukuka aykırı bu fiiller tıbbi uygulama hatası teşkil eder. Söz konusu hukuka aykırılık sorumluluk doğurur. Konusu insan vücudu olduğundan dolayı tıbbi müdahalelerden doğan zararlar çok ciddi boyutlara ulaşmaktadır. Sağlık hizmetlerinin devletin bir yükümlülüğü olmasının sonucu olarak, tıbbi müdahalenin yapılması ve bu şekilde sağlık hizmetinin yerine getirilmesi esnasında doğan zararların muhatabı da devlettir. Dolayısıyla idarenin hangi zararlardan ne şekilde sorumlu olduğunun belirlenmesi ve tıbbi müdahalelerden doğan zararların hangi şartlarda idarenin sorumluluğunu gerektirdiğinin tespit edilmesi söz konusu zararların giderilmesi açısından büyük önem taşır. Bu çalışmada öncelikle sağlık hakkının ne olduğu ve devletin bu hak karşısında yükümlülükleri incelenecektir. Daha sonra sağlık hakkının yerine getirilme biçimlerinin en önemlisi olan tıbbi müdahaleler incelenip bu müdahalelerin hangi durumlarda tıbbi uygulama hatası teşkil ettikleri değerlendirilecektir. Daha sonra idarenin sorumluluğu işlenecek ve idarenin tıbbi uygulama hatalarından doğan zararlar karşısındaki sorumluluğu tespit edilecektir.

The right to health as a fundamental human right is not only a constitutional right, but guaranteed by international human right agreements. To ensure its implementation, State has positive duties of protection and facilitation as well as a negative duty of non-intervention to make sure it is fully respected. To enable holders to exercise their right, State is to provide health services as a monopoly. Health provision may take an important form of 'medical interventions' to human body and mental state. Such interventions involve diagnosis, treatment or prevention and should be carried out by those health officers who are dully authorised by law and in a manner required by medical science. Failing to do so amounts to a breach of law. Wrongful acts of this kind give rise to medical malpractice. Such violations of legal obligations entail liability. Since it is the human body at the receiving end, damages occurred by medical interventions in general tend to be more serious than not. The State's constitutional responsibility to provide heath services also makes it accountable for the damages caused by medical interventions in this process. Therefore, it is crucial for reparations of damages to determine for what damages and in what way service providers ought to be held liable and under what conditions the liability could be attributed. The present study first aims to define the right to health and the State's corresponding obligations. Secondly, it examines the concept of medical interventions as part of exercising the right to health. It will further look into relevant circumstances in which medical interventions cause malpractice. Finally, the liability of the State is analysed within the context of damages caused by medical negligence in particular.