Gelir-tüketim-tasarruf ilişkisi ve bir örnek (Elazığ)

Abstract

Malatya İnönü üniversitesi İktisat Anabilin* dalı yüksek lisans tezi olarak yapılan bu çalışma 3 bolümden meydana gelmiştir. Birinci bölümde araştırmanın amacı, tanımları, alanı, kullanılan yöntem ve teknikler ile verilerin çözümlenmesi ve yorumlarının nasıl yapıldığı anlatılmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde gelir, tüketim ve tasarrufun tanımlan yapılarak birbiriyle olan münasebetleri teorik olarak anlatılmaya çalışılmıştır. Üçüncü bölümde ise Elazığ ilinde ve çevre köylerinde 321 tüketici ailesi ile yapılan anketlerin analizlerine yer verilmiştir. Toplam 30 tablo ve 4 grafikle konu etraflıca anlatılmaya çalışılmıştır. İlk 3 tabloda 0-4.000.000, 4-8.000.000, 8.000.000 TL. ve üstü gelire sahip ailelerin sosyal ve kültürel durumları, tablo 4'de meslek ve gelir gruplarına göre çocuklarının eğitim durumları, tablo 5, 6 ve 7'de çeşitli gelir gruplarına göre tüketim harcamaları ortalama olarak, 8, 9 ve ÎO. tablolarda harcamaların oransal analizleri, 11, 12, 13, 14 ve 15. tablolarda harcamaların mesleklere göre mutlak değer olarak analizleri, 16, 17, 18, 19 ve 20. tablolarda mesleklere göre harcamaların oransal analizleri, 21 ve 22. tablolarda harcamaların tüm mesleklere göre ortalama olarak mutlak ve oransal analizleri, 23. ve 24. tablolarda tüm mesleklere göre harcamaların mutlak ve oransal analizleri, 25. ve 26. tablolarda tüm mesleklere göre kişi başına ortalama gelir ve harcamalar, tablo 27*de tüm mesleklere göre gelir tüketim ve tasarruf miktarları, tablo 28'de. gelir gruplarına göre çocukların eğitim durumundaki mutlak ve oransal değişmeler, tablo 29'da gelir gruplarına göre hane halkı reislerinin eğitim durumundaki mutlak ve oransal değişmeler yorumlanmaya çalışılmıştır. Grafik 1 *de gelir grupları olarak gösterilmiş, grafik 2 'de mesleklere göre gelir grupları, grafik 3 (a, bve c)'de harcamalar, grafik 4'de gelir gruplarına göre tasarruf oranlan % olarak gösterilmiştir. Sonuç bölümünde tablo 30'da gösterildiği gibi tüketim harcamaların aylık harcama gruplarına göre oransal dağılımında Elazığ Türkiye mukayesesi % olarak yapılmıştır. Zorunlu maddelere yapılan aylık harcamalarda Türkiye ortalaması % 35,48 iken Elazığ ortalaması m n % 27,59 olduğu, arada % 7,89 gibi önemli bir farkın bulunduğu görülmektedir. Giyim ve ev eşyasında ise Türkiye ortalaması % 21,78 iken, Elazığ ortalaması buna çok yakın % 22,01'dir. Burada giyim ve eşyasına yapılan harcamaların azda olsa Türkiye ortalamasını aştığım görmekteyiz. Oturulan konutla ilgili harcamalarda Türkiye ortalaması % 20,79, Elazığ ortalaması % 20,73 olduğu, burada da Elazığ Türkiye ortalamasını hemen hemen yakaladığı görülmektedir. Araştırmanın en ilginç yanı temizlik ve sağlık harcamaları Türkiye ortalamasını % 5,47 iken Elazığ ortalamasının daha yüksek bir harcama olan % 8,66 ile temizlik ve sağlığa daha çok önem verdiği ni ortaya çı karmıştı r. IV Eğitim kültür ve eğlence- de Türkiye ortalaması & 4,65 iken Elazığ ortalaması % 7/32, ulaştırma ve diğer harcamalarda Türkiye ortalaması % 1 1,78 iken Elazığ ortalaması % 14,95 olduğu bu iki harcamada da Türkiye ortalamasını aştığı daha yüksek harcama yaptığı görülmektedir. Araştırma alanı olan El ası ğ ilinin daha önce olağanüstü hal bölgesi içerisinde olması, şu anda mücavir alan olması nedeniyle işçi ve memurların aldıkları olağanüstü, mücavir alan ve ek tazminatlarla gelir ve harcamalarının yükseldiği anlaşılmıştır.