Türkiye'de yatırım teşvik sistemi ve teşviklerin analizi

Abstract

Yatırım teşvikleri yatırımların stratejik öneme sahip bölge ve sektörlere aktarılmasını sağlamaktadır. Ekonomi politikalarının yalnızca bir parçasını oluşturmaları sebebiyle istikrarsızlığın ve konjonktürel dalgalanmaların yaşandığı dönemdeki sorunların etkisini azaltabilecek kısa vadeli çözümler sunmaktadır. Teşvik politikalarının kaynak dağılımında bozulmalara ve gelir dağılımında adaletsizliğe neden olduğu görüşü tartışmalara yol açmıştır. Ancak bütün bu tartışmalara rağmen özellikle gelişmekte olan ülkelerde yatırım teşvikleri önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada yatırım teşviklerinin tanımı, özellikleri, amaçları, etkileri, etkinliği açıklanmış ve dünyada yatırım teşvik uygulamalarıyla başarıya ulaşmış bazı ülkeler incelenmiştir. Türkiye'de uygulanan yatırım teşvik politikaları Cumhuriyet öncesi dönemden başlanarak günümüze kadarki süreç ele alınmıştır. Ayrıca verilen teşvik belgeleri kapsamında yatırım teşvikleri bölgesel, sektörel, destek sınıfları ve yatırım teşvik türleri açısından incelenmiştir. Son olarak bütün bu veriler göz önünde bulundurularak sonuçlar çıkarılmış ve çözüm önerileri sunulmuştur.

Investment incentives ensure that investments are transferred to strategically important regions and sectors. Since they constitute only part of economic policies, they provide short-term solutions that can reduce the impact of problems in the period of instability and cyclical fluctuations. The view that incentive policies cause deterioration in resource allocation and injustice in income distribution has led to controversy. However, despite all these discussions, investment incentives have an important place especially in developing countries. In this study, the definition, characteristics, objectives, effects and effectiveness of investment incentives have been explained and some of the countries that have achieved success with investment incentive applications have been examined. Starting from the period up to the present day investment promotion policies implemented in the period before the Republic of Turkey were discussed. In addition, investment incentives are examined in terms of regional, sectoral, support classes and types of investment incentives within the scope of incentive certificates given. Finally, all these data were taken into consideration and conclusions were drawn and solutions were presented.