Amaç: Antioksidan özelliğiyle bilinen kızılcık bitkisinin yaprakları, çiçekleri ve meyveleri geleneksel tıpta; kanser, kalp hastalıkları, anemi, diyabet, böbrek hastalıkları, bronşit ve soğuk algınlığı gibi birçok hastalığın önlenmesinde kullanılmaktadır. Bu çalışmada, aynı koşullarda yetiştirilen 27 kızılcık genotipine ait meyvelerin optimum ekstraksiyon koşullarının belirlenmesi ve optimum ekstraksiyon koşullarında elde edilen ekstraktların fenolik içeriği, antioksidan kapasitesi, sağlıklı (L-929) ve akciğer kanser (A-549) hücrelerine karşı sitotoksik etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca biyoaktif bileşenlerce ve sitotoksik etkisi ile öne çıkan genotiplerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Metot: Meyve örnekleri liyofilizasyon yöntemi ile kurutularak PLE ekstraksiyon tekniğinde ekstraksiyona tabi tutulmuştur. Elde edilen ekstrelerin HPLC sisteminde fenolik içerikleri tayin edilmiştir. Spektrofotometrik yöntem ile antioksidan kapasite, toplam fenolik içerik ve toplam antosiyanin belirlenmiştir. Aynı ektstrelerin sitotoksik etkileri in vitro yöntem ile değerlendirilmiştir. Örneklerin şeker bileşimi HPLC-RID sisteminde tayin edilmiştir. Bulgular: Ekstraksiyon optimizasyonuna göre, metanol:su:HCI çözgen karışımı, 25°C sıcaklık, 60 dakika süre ve 1500 psi basınç optimum ekstraksiyon parametreleri olarak belirlendi. Kızılcık meyvelerinde tayin edilen fenolik bileşenler ve konsantrasyonları, gallik asit; 21.91-55.21 mg/100 g, kateşin; 6.98-32.48 mg/100 g, epikateşin; 4.77-36.33 mg/100 g, epigallokateşin gallat; 4.09-17.57 mg/100 g ve rutin; 3.69-15.68 mg/100 g aralıklarında belirlendi. Meyve ekstraktlarının antioksidan kapasitelerinin, DPPH radikal süpürme gücü testine göre 1377.22-3003.91 mg TEAC/100 g ve indirgeme gücü testine göre 1869.16-4943.36 mg TEAC/100 g aralıklarında değiştiği gözlendi. Akciğer kanser hücreleri (A-549) üzerine sitotoksik etkileriyle öne çıkan genotiplerin K14, K18, K16 ve K01 genotipleri olduğu belirlendi. Sonuç: Sonuçlar, genotipler arasında önemli farklılıklar olduğunu (p ≤ 0.05) ve kızılcık meyvesinin antioksidan kapasite ve sitotoksik etki potansiyeline sahip olduğunu ortaya çıkardı.
Aim: The leaves, flowers and fruits of Cornus mas known for its antioxidant properties use in traditional medicine, and at the prevention of many diseases such as cancer, cardiovascular, anemia, diabetes, kidney, bronchitis and cold. In this study, determining the optimum extraction conditions of fruits belong to 27 Cornus mas genotypes grown under the same conditions, and investigating the phenolic content, antioxidant capacity, the cytotoxic effect on healthy (L-929) and lung cancer (A-549) cells of the extracts obtained under optimum extraction conditions were aimed. Materail and Metot: Fruit samples were dried by lyophilization and extracted by PLE extraction technique. The phenolic contents of the extracts obtained were determined by the HPLC system. Antioxidant capacity, total phenolic and total anthocyanin content were determined by spectrophotometric method. Cytotoxic effects of the same extracts were evaluated by in vitro method. The sugar composition of the samples was determined by the HPLC-RID system. Results: According to the extraction optimization, methanol:water:HCl solvent mixture, 25°C temperature, 60 minutes time and 1500 psi pressure were determined as optimum extraction parameters. The phenolic components and their concentrations determined in Cornus mas fruits were gallic acid 21.91-55.21 mg/100 g, catechin 6.98-32.48 mg/100 g, epicatechin 4.77-36.33 mg/100 g, chlorogenic acid 4.09-33.98 mg/100 g, epigallocathechin gallate 4.37-17.57 mg/100 g and routine 3.69-15.68 mg/100 g. It was observed that antioxidant capacities of fruit extracts ranged between 1377.22-3003.91 mg TEAC/100 g according to DPPH radical scavenging activity test and 1869.16-4943.36 mg TEAC/100 g according to reducing power test. The genotypes coming into prominence with cytotoxic effects on lung cancer cells (A-549) were established as K14, K18, K16 and K01 genotypes. Conclusion: The results have brought out that there are significant differences between the genotypes (p ≤ 0.05) and Cornus mas fruit has antioxidant capacity and potential for cytotoxic effects.
