Yeni Koronavirüs Hastalığının Toplum Üzerine Etkileri Ve Hemşirelik Yaklaşımları

Abstract

TAKDİM Yeni koronavirüs (COVID-19) dünyada, ilk kez Aralık 2019'da Çin'in Wuhan şehrinde belirlenen bir solunum yolu enfeksiyonu olarak ortaya çıktı. Dünya Sağlık Örgütü Ocak 2020'de yeni koronavirüs salgınını uluslararası yayılım gösteren halk sağlığı için acil durum olarak açıkladı ve Mart 2020'de ise pandemi olarak ilan etti. COVID-19 hastalığı ülkemizde resmi olarak ilk kez 11 Mart 2020’de tespit edildi. Tüm dünyayı etkisine alan salgın hayatı durdurdu. Günümüz insanı böylesine bir krizi ilk kez deneyimledi. Her ne kadar şimdiye kadar COVID19 salgınından 60 yaş ve üzeri bireylerin hastalığı daha şiddetli geçirdikleri bildirilse de tüm dünyada toplumun her kesimi bu salgından biyolojik, psikolojik ve sosyal açılardan etkilendi. Pandemi haline gelen COVID-19 salgını üretimden tüketime, uluslararası ilişkilerden eğitime, ulaşımdan eğlenceye, dini ibadetlerden spor etkinliklerine kadar toplumsal yaşamın her alanını etkisi altına alarak mevcut bireysel ve toplumsal alışkanlıklarımızda dramatik değişimlere yol açtı. Pandemi ilan edilmesinden bu yana yaklaşık olarak 5 ay geçmesine rağmen halen bazı noktalarda belirsizlikler devam etmekte ilaç ve aşı çalışmalarının sonuçları sabırsızlıkla beklenmektedir. Temennimiz daha fazla insanın ölmemesi, ülkemizin ve dünyanın bu krizi en az zararla atlatmasıdır. Bu kitap, COVID-19 pandemisi konusunda üniversitemizde ve diğer üniversitelerde çalışan, alanında bilgi ve deneyimleri olan yazarların katkıları ile hazırlanmıştır. Kitap, virüsün kontrol altına alınmasında toplumdaki bütün yaş grubu ile çalışan sağlık çalışanları ve öğrenciler için kaynak niteliğindedir. İnönü Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Rukuye Aylaz ve Dr. Öğretim Üyesi Erman Yıldız’ın editörlüğünde hazırlanan eserin, toplumu bu salgından korumak için büyük özveri ile çalışan sağlık çalışanlarına yararlı olacağını düşünmekteyim. Bu kitabın hazırlanmasında katkı veren tüm öğretim elemanlarımızı kutluyor, başarılarının devamını diliyorum. Prof. Dr. Ahmet KIZILAY Rektör

SUNUŞ Koronavirüs Aralık 2019’dan başlayarak dünyayı etkisi altına alıp tüm insanların hayatlarını derinden etkilemiştir. Yeni koronavirüsün neden olduğu hastalık Çin’in Hubei eyaletinin Wuhan şehrinde etiyolojisi bilinmeyen pnömoni vakaları ile açığa çıkmıştır. Ardından 7 Ocak 2020’de bu vakalardaki etkenin yeni bir koronavirüsten (SARS-CoV-2) kaynaklandığı ve hastalığın isminin COVID-19 olarak dünyaya ilan edilmesi gibi gelişmeler takip etmiştir. Ülkemizde resmi kaynaklara göre COVID-19 tanısı alan ilk vaka 11 Mart 2020’de tespit edildi. Gelinen noktada artık COVID-19 öncesi ve COVID-19 sonrası gibi iki paradigma oluşmuş ve bu durum yeni bir düzenin oluşacağının habercisi olarak değerlendirilmeye başlanmıştır. Bu düzenin içinde yeni tanışmış olduğumuz virüsle ilgili her gün yeni bilgiler öğrenmekteyiz. Toplumda COVID-19’dan korunmada ve bulaşı önlemede uyulması gereken kurallara dikkat edilmesi gerektiği bilinci yeni yeni oluşmaktadır. Bu kitabın COVID-19’un hayatımızı şekillendirdiği günlerde topluma hizmet veren tüm sağlık çalışanlarına ve özellikle de hemşirelere koranavirüsle baş etmelerinde yararlı bir kaynak olacağını düşünmekteyim. Kitapta yer alan tüm bölümlerin birbirini tamamalar şekilde takip etmesine dikkat edilerek okuyucunun içeriğe hakim olması planlanmıştır. Her ünitenin başında ünite içeriğiyle ilgili kavramlar ve olgu sunumları verilmiştir. Bunlarla okuyucunun üniteyle ilgili kavramlara zihinsel bir aşinalık kazanması hedeflenmiştir. Bu kitaptaki konuları okuyan bireylerin, kitabı tamamladıktan sonra kendilerini ve çevrelerini virüsten nasıl koruyacaklarını öğrenmeleri ve bakım verdikleri bireylerin sağlığını geliştirmede bütüncül bir yaklaşımı ele almaları beklenmektedir. Kitabın yazılma sürecini hızlandıran, bölümlerin tutarlı ve zenginleşmesi adına fikirlerini esirgemeyen Dr. Öğretim Üyesi Erman Yıldız’a, kitabın hazırlanmasında katkı veren tüm akademisyen arkadaşlarıma çok teşekkür ederim. Bu kitabı insanlığa hizmet veren siz değerli okurlarımıza sunmaktan mutlu olduğumu ifade etmek isterim. Saygılarımla. Prof. Dr. Rukuye AYLAZ