Yapı ve işleyiş açısından il milli eğitim müdürlüklerinin analizi (Malatya örneği)

Abstract

Bu bölümde, araştırmaya ilişkin bir özet, ulaşılan sonuçlar ve bu sonuçlara dayalı olarak geliştirilen öneriler yer almaktadır. Özet Yarının insanım yetiştirme süreci olan eğitimin amaçlarının ülke genelinde istenilen düzeyde gerçekleşmesi, etkili bir örgütlenmeyle mümkündür. Türk eğitim sisteminde aracı üst sistem konumunda bulunan il milli eğitim müdürlüklerinin etkili bir örgütlenmenin öngördüğü yapı ve işleyişi sürecinde olmadığı bilinmektedir. Betimsel bir çalışma olan bu araştırmada, genelde il milli eğitim müdürlüklerinin, özelde de Malatya Milli Eğitim Müdürlüğü 'nün yapı ve işleyiş açısmdan analiz edilmesi amaçlanmıştır. Yapı bakımından analiz yapmak için, bir yandan Malatya Milli Eğitim Müdürlüğü 'ndeki kurul ve komisyonlara ait tutanaklar incelenmiş; öte yandan il milli eğitim müdürlüklerinin tarihi gelişimi ve 1896 tarihli "Büyük Vilayetlerin Maarif Müdürlerinin Vazifelerini Kapsayan Talimat", 1926 ve 1935 tarihli "Maarif Müdürleri ve Memurları Talimatnamesi", 1926 yılında kurulan "Eğitim Eminlikleri", 1962 ve 1963 tarihli "Milli Eğitim Müdürlükleri Yönetmeliği", 1984 tarihli "İl ve İlçe Milli Eğitim Gençlik ve Spor Müdürlüğü Yönetmeliği", 1995 tarihli "İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürleri Yönetmeliği" incelenmiştir. İşleyiş açısmdan analiz yapmak için,bir yandan Malatya Milli Eğitim Müdürlüğü 'ndeki kurul ve komisyonlara ait tutanaklar incelenmiş; öte yandan 1995 tarihli İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri Yönetmeliği'nde yapılması istenen görevlerden, 50 tanesi, uzman görüşü doğrultusunda anket sorusuna dönüştürülmüştür. Hazırlanan anket, likert tipi beşli derecelendirmeye dayanmaktadır. 89 Ankette, il milli eğitim müdürlüklerinin yapması gereken hizmetler görev alanları haline dönüştürülerek altı başlık altında verilmektedir. Yönetim hizmetlerine ilişkin 5 soru, personel hizmetlerine ilişkin 6 soru, eğitim-öğretim hizmetlerine ilişkin 24 soru, bütçe-yatırım hizmetlerine ilişkin 6 soru, araştırma-planlama- istatistik hizmetlerine ilişkin 6 soru ve teftiş-rehberlik-soruşturma hizmetlerine ilişkin 3 soru olmak üzere toplam 50 soru bulunmaktadır. Hazırlanan anket, Malatya Milli Eğitim Müdürlüğü'nde görevü; il yöneticileri (Milli Eğitim Müdürü, milli eğitim müdür yardımcıları, milli eğitim şube müdürleri, rehberlik araştırma merkezi müdürü, öğretmenevi müdürü, halk eğitim merkezi müdürü), denetmenler ve ilçe milli eğitim müdürlüğü yöneticilerinin (ilçe milli eğitim müdürleri, ilçe milli eğitim şube müdürleri, halk eğitim merkezi müdürleri) tümüne; örneklem yoluyla seçilen 34 okul müdürüne, 66 öğretmen ve 66 veliye olmak üzere toplam 284 deneğe uygulanmıştır. Anket soruları deneklerin görüşleri doğrultusunda aritmetik ortalama, standart sapma, sayı ve yüzde, tek yönlü varyans ve t-testi istatistiklerinden yararlanılarak analiz edilip yorumlanmıştır. Ayrıca, Malatya Milli Eğitim Müdürlüğü'nde bulunan; İl Milli Eğitim Danışma Kurulu, İlköğretim Müfettişler Kurulu, İl Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurulu ve Milli Eğitim Komisyonu tutanakları incelenerek, bu kurul ve komisyonun görevlerini ne düzeyde yerine getirdiği saptanmaya çalışılmıştır. Sonuçlar Araştırmada elde edilen sonuçlar alt problemlerin verilişindeki sıraya göre aşağıda özetlenmektedir: 1. İl milli eğitim müdürlüklerinin tarihi gelişimi içinde yayınlanan yönetmeliklerin incelenmesi sonucunda; 1896 tarihli "Büyük Vilayetlerin Maarif Müdürlüklerinin Vazifelerini Kapsayan Tahmaf'ın, Osmanlı İmparatorluğu'nda illerde eğitim işlerine çeki düzen vermeyi ve Maarif-i Umumiye Nizamnamesi'nin hükümlerini hayata geçirmeyi amaçladığı, müdürlüğün yetkilerinin çok ve yönetimin yerel ağırlıklı olduğu saptanmıştır.