Malatya ve çevresi geleneksel konut mimarisinin plastik açıdan çözümlenmesi / The Analyse in point of plastic of the traditional building architecture of Malatya and its surroundings

Abstract

"Malatya ve Çevresi Geleneksel Konut Mimarisi", dönemin toplumsal ve kültürel yapışım açıklamak gibi sosyal bir görevi üstlenmesiyle birlikte, tarihe de tanıklık yapmaktadır. Bir yörenin kültürel zenginliğini yansıtan en önemli unsurlardan birisinin mimari yapılar olduğu dikkate alınırsa, Malatya Geleneksel Konut Mimarisi'de yörenin zengin kültürel yapısı hakkında bize bilgi vermektedir. Geleneksel mimari yapılarla günümüz mimarisi arasında teorik bir mukayeseye gidilmiş olup, günümüz mimari yapılarının oluşumu ve kültürel yapısı ile mimari arasındaki bağ ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Mimarinin temel amacı olan, insana uygun çevreler yaratmak ve bu yüzden de "doğru, sağlıklı ve kültürle örtüşen" yapılar yerine, bilinçsizce hiçbir dayanağı olmayan yapıların oluşturulmasına doğru bir mimari yapılanmanın hazin sürecini gözler önüne sermek gibi bir gayede çalışma kapsamında ele alınmıştır. Uyumlu çevre anlayışının kaybolduğu, yerini kopyelere bıraktığı bir mimari anlayış. Yine tez kapsamı içerisinde mimari konulardan yararlanan sanatçıların bazıları da (gerek yabancı gerekse yerli) ele alınmıştır. Bu sanatçıların bir çoğu yaşadığı döneme göre, mimari yapılanmaların gerek olumlu gerekse olumsuz yönlerini ele almışlardır. Bu sanatçıların resimlerinde mimari yapılan ele alış biçimleri, yorumlan ve farklılıkları değerlendirilmiştir. Bunların içerisinde özellikle 20.y.y. sanatçılan ön plana çıkartılmıştır. Modern yapılar içerisinde sıkışan sanatçının tepkisini yansıtan resimler, günümüz insanının psikolojik yapışım da su yüzüne çıkarması açısından da önemli mesajlar vermektedir. Hazırlanan bu araştırmanın birinci bölümünde; korunma içgüdüsünden kaynaklanan barınma ihtiyacıyla birlikte başlayan mimari yapılanmalar, süreç m açısından yüzeysel bir şekilde ele alınmış olup, bununla beraber, mimari yapıları konu olarak ele alan sanatçılar incelenmiştir. Araştırmanın ikinci bölümünde; Malatya ve Çevresi Geleneksel Konut Mimarisi'nin oluşumunu belirleyen etkenler, kullanılan yapı malzemeleri ve mimarinin bölümleri ele alınmıştır. Araştırmanın üçüncü bölümünde; mimari unsurların plastik bir öğe olarak ele almış süreçleri ve devamında, oluşturulan uygulamaların açıklamaları ve resimler yer almaktadır. Araştırma kapsamında oluşturulan resimlerde mimari yapılar bir imge olarak kullanılmıştn-. Oluşturulan özgün çalışmaların tümünde mimari unsurlar belirleyici olmuştur. Mimari içerisindeki yapısal elemanlar tuval düzlemi üzerine resimler unsurlar olarak yansıtılmışur.