Özet:
İmmunosupressif bir ilaç olan siklosporin (CyA), organ transplantasyonlarından sonra ve otoimmun hastalıkların tedavisinde uzun süre kullanılan bir ajandır. CyA’nın klinik kullanımı şiddeti tahmin edilemeyen nefrotoksik potansiyeli nedeniyle sınırlanmaktadır. Nitrik oksit (NO) L-Argininden nitrik oksit sentaz (NOS) aracılığıyla sentezlenen labil bir gazdır. CyA nefrotoksitesinde akut L-Arginin infüzyonunun yararlı etkileri gösterilmiştir. N Nitro L-Arginin metil ester (L-NAME) NO’in güçlü bir inhibitörüdür. Sıçanlarda, L-NAME’in kronik uygulamasının renal parankimal hasara sebep olduğu gösterilmiştir.Çalışmamızda CyA’nın sıçan böbreğinde oluşturduğu histolojik değişiklikler ve bu değişiklikler üzerine L-Arginin ve L-NAME’in etkilerinin incelenmesi amaçlandı. Bu amaçla 60 adet dişi Sprague Dawley cinsi sıçan, kontrol, serum fizyolojik, L-Arginin, CyA, CyA+L-Arginin, L-NAME, CyA+L-NAME, CyA+L-Arginin+L-NAME olmak üzere 8 gruba ayrıldı. Bu gruplarda böbrek histolojisi ve BUN, keatinin değerleri incelendi.CyA farmokolojik dozlarda proksimal tubuler hücreler ve kortikal fibroblastlara direkt toksik etkiler sergiler. Proksimal tubuler hücrelerde şişme, nekroz, makrofaj infiltrasyonu, intersisyel fibrozis ve inflamasyon sık görülen bulgulardır. Çalışmamızda siklosporin uyguladığımız hayvanların böbreklerinde Bowman mesafesinde daralma, tübül dilatasyonu, atrofisi, epitelînde parçalanma ve dökülme, yer yer küçük nekroz alanları gözlendi. Proksimal tübül hücrelerinin sitoplazmasında çok sayıda değişik büyüklükte vakuoller bulunmaktaydı. Tübüller arasında bağ dokusu artışı, mononükleer hücre infiltrasyonu ve damar dilatasyonu izlendi. Çalışmamızda CyA ile birlikte L-Arginin uygulamasının CyAnın böbrekte oluşturduğu histolojik değişikliklerde düzelmeye neden olduğu gözlendi. CyA ile birlikte L-NAME uygulamasının CyA’nın böbrekte oluşturduğu değişiklikleri artırdığı saptandı.Siklosporin nefrotoksitesinde NO’in rol oynayabileceği, siklosporinin böbrekte oluşturduğu değişikliklerin azaltılmasında uygun doz ve sürelerde NO uygulamasından yararlanılabileceği sonucuna varıldı.
