Özet:
BLM kullanımı sonucu ortaya çıkan en önemli yan etki akciğer fibrozisidir. BLM’ye bağlı ortaya çıkan akciğer fibrozisinin patogenezinde serbest oksijen radikalleri etkin rol oynamaktadır. Daha önce yapılan çalışmalarda melatoninin güçlü bir antioksidan ajan olduğu gösterilmiştir. Yaptığımız çalışmada antioksidan özelliği olan melatoninin akciğer fibrozisi üzerine etkisini araştırdık. Yapılan deneyel çalışmada 29 adet Wistar albino tipi erkek sıçanlar kullanılmıştır. Sıçanlar; I-Köntrol grubu (m=5), II-SF grubu (n=6), III-BLM grubu (n=6), IV-Melatonin grubu (n=6), V-BLM+Melatonin grubu (n=7) olmak üzere beş gruba ayrılmıştır. Histopatolojik inceleme ve doku hidroksiprolin düzeyi tespitiyle akciğer fibrozisi değerlendirilmiştir. Araştırmada pulmoner dokuda katalaz (CAT), süperoksit dismutaz (SOD), glutatyon peroksidaz (GSH-Px) enzim aktiviteleri, tiyobarbitürik asit reaktif substans (TBARS), protein karbonil (PC) ve hidroksiprolin (OH-P) düzeylerinin tespiti yapılmıştır. Pulmoner fıbrozisin göstergesi olan OH-P’nin BLM verilen grupta kontrol grubuna göre anlamlı olarak yüksek olduğu tespit edilmiştir ve fibrozis oluşumu ispatlanmıştır. BLM uygulanması CAT, SOD ve GSH-Px aktivitelerini anlamlı olarak azaltmıştır. Melatonin verilmesiyle CAT enzim aktivitesindeki azalma anlamlı olarak engellenirken; SOD ve GSH-Px enzim aktivitelerinde ortaya çıkan azalma önlenememiştir. Lipit peroksidasyon göstergesi olan TBARS düzeyi ile protein oksidasyonun göstergesi olan PC düzeyleri, BLM uygulanmasıyla anlamlı olarak artmış, melatonin verilmesiyle kontrol grubu seviyesine geri çevrilmiştir. Sonuçlar, bleomisine bağlı akciğer fibrozisi üzerine melatoninin koruyucu etkisi olduğu göstermektedir. Bu etki muhtemelen lipid ve protein peroksidasyonunun önlenmesi ve antioksidan enzim düzeylerindeki azalmanın inhibisyonundan anlaşıldığı gibi, melatonin antioksidan etkisinden kaynaklanmaktadır.
