Gebelik diyabeti erken gebelik haftalarında saptanabilir mi?

Abstract

Bu çalışmanın amacı 50 gram GTT'nin birinci ve ikinci trimesterde uygulanarak; gebelik diyabeti olgularının belirlenip belirlenemeyeceğinin tespit edilmesidir. Gereç ve Yöntem: Kliniğimize başvuran 18-47 yaşları arasındaki gebelere rutin antenatal tarama testi olarak 50 gram glikoz tarama testi (GTT) yapıldı. Kan şekeri değeri >140 mg/dl olanlara daha sonra 100 gr glikozla OGTT yapılarak, başlangıçta, 1., 2. ve 3. saatdeki venöz kan şekeri değerleri incelendi. Tespit edilen değerler Carpenter ve Coustan kriterlerine göre (95mg/dL, 180mg/dL, 155mg/dL ve 140mg/dL) değerlendirilerek iki ya da daha fazla yüksek değer olanlar gebelik diyabeti (GDM) olarak kabul edildi. Tek bir değer normalden yüksek ve 100 gr OGTT sonucu normal ise AGCT olarak kabul edildi. Hastalara 50 gr GTT 11-14, 16-18 ve 24-28. haftalarda uygulandı. 11-14. haftada kan şekeri değeri >140 mg/dl üzerinde olanlara 100 gr glikozla OGTT yapıldı, <140 mg/dl olanlara ise daha sonraki trimesterlerde 50gr GTT tekrar yapıldı. Benzer şekilde 16-18. haftalarda kan şekeri >140 mg/dl bulunanlara 100 gr glikozla OGTT yapıldı. Kan şekeri <140 mg/dl olanlara ise 24-28. haftada tekrar 50 gr glikozla GTT uygulandı ve bu testin sonucunda >140 mg/dl bulunanlara 100 gr glikozla OGTT yapıldı. Bulgular: Çalışmaya alınan 210 olgunun 12'sinde (%5,7) GDM, ve 79'unda (%86.8) AGCT tespit edildi. GDM tespit edilen olguların %33,3'ü (4/12) birinci trimesterde yapılan 50 gr GTT ile tespit edilirken, olguların %50'si ikinci (6/12) ve %16,6'sı (2/12) üçüncü trimesterde (24-28. haftalarda) yapılan 50 gr GTT ile tespit edildi. GDM ve AGCT'li olgularla kan şekeri değerleri normal olgular karşılaştırıldığında yaş, VKİ ve AKŞ değerlerinin GDM ve AGCT'li olgularda istatistiki olarak anlamlı şekilde yüksek olduğu görüldü (p<0.05). Tartışma: Gebeliğin erken döneminde GDM tanısı konulan olgular yüksek risk grubundadır. Uygun bakım ve tedaviye rağmen gebeliğin erken döneminde GDM tanısı konulan olguların prognozu gebeliğin geç döneminde tanı konulanlara göre daha kötüdür. Bu gruptaki kadınlar GDM'li olgular içindeki yüksek riskli subgrupta yer almaktadır. Glikoz homeostazisinin erken dönemde iyileştirilmesiyle GDM'ye bağlı komplikasyonların önlenebileceği en azından azaltılabileceği düşünülmektedir. Bizim çalışmamızda 50 gram GTT tarama testi ile glikoz intoleransı olan olguların 2/3'den fazlası gebeliğin ilk iki trimesterinde tespit edildi. Erken dönemde yapılacak tarama testlerinin GDM için risk faktörleri olan ileri yaş, obezite, ailede DM öyküsü, GDM öyküsü ve iri bebek anamnezi olan gebelere yapılmasını önerebiliriz. Gebeliğin erken dönemlerinde yapılan tarama testleri ile GDM'li olguların önemli bir kısmı yakalanabilmektedir. Gebeliğin erken dönemlerinde tarama testlerinin tüm gebelere ya da yüksek riskli gebelere uygulanmasıyla ilgili kararı kesinleştirmek için geniş vaka sayılarını içeren çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.