Postmenopozal osteoporoz en sık görülen metabolik kemik hastalıklarından bir tanesidir. Son zamanlarda postmenopozal osteoporozun patogenezine yönelik artmış bir ilgi mevcuttur. Osteoporoz patogenezinde östrojen eksikliğinin katkısı olduğuna dair kanıtlar bulunmasına rağmen osteoporoz multifaktöriyel olarak düşünülmektedir ve patogenezi daha tam olarak anlaşılabilmiş değildir. Menopozla pineal kalsifikasyonun arttığı, melatonin salınımın yaşla azaldığı ve melatoninin anti-aging hormonu olduğuna dair kanıtlar mevcuttur. Biz bu çalışmamızda menopozda melatonin azalımının postmenopozal osteoporoz gelişiminde etkili faktörlerden biri olabileceğini göstermeyi amaçladık. Materyal ve Metod: Wistar-Albino cinsi 49 adet sıçan çalışmaya dahil edildi. Seçilen gruplardan bir kısmına xylasin ve ketamin ile anestezi uygulandıktan sonra dorsal yolla ooferektomi ve Kuszack ve Rodin methodu ile pinealektomi yapıldı. Pinealektomiden 8 hafta ooferektomiden 35 gün sonra seçilen gruplara 5 mg /kgr/gün melatonin uygulandı. Sonrasında sıçanların femur kemik mineral dansirometrileri Dual-Energy X-ray Absorptiometry (DXA; 4500W, Hologic, USA) kullanılarak ölçüldü. Ölçümler aynı kişi tarafından yapıldı. Femur dan 4 bölgede: proximal 1/3 (R2), middle 1/3 (R1), distal1/3 (R3), total (R4)' te ölçümler yapıldı. Bulgular: PX + MLT verilen grup sham grubu ile karşılaştırıldığında pinealektomi yapılan grupta R3 bölgesinde istatistiksel olarak anlamlı artış bulunmuştur. PX + 36 OVX grubu sham grubu ile karşılaştırıldığında R1, R2, R3, R4 bölgelerinde istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmamıştır. OVX yapılan grup sham grubu ile karşılaştırıldığında R1, R2, R3, R4 bölgelerinde istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmamıştır. PX yapılan grup sham grubu ile karşılaştırıldığında pinealektomi yapılan grupta R3 bölgesinde istatiksel olarak anlamlı artış saptanmıştır. PX+MLT ile PX karşılaştırıldığında R1, R2, R3 ve R4 bölgelerinde anlamlı ilişki bulunmamıştır. PX+OVX ile PX+OVX+MLT verilen grup karşılaştırıldığında R1, R2, R3 ve R4 bölgelerinde anlamlı ilişki bulunmamıştır. PX+OVX+MLT ile OVX+MLT karşılaştırıldığında pinealektomi yapılan grupta R1, R3 ve R4 bölgelerinde istatiksel olarak anlamlı artış bulunmuştur. OVX ile OVX+MLT verilen grup karşılaştırıldığında melatonin verilen grupta R3 ve R4 bölgelerinde anlamlı azalma bulunmuştur. Sonuç ve Tartışma: Pinealektomi KMD değerlerinde R3 bölgesinde belirgin artışa yol açmış olup bu artış egzojen melatonin uygulanarak geri döndürülememiştir. PX'e OVX eklenince KMD değerlerinde PX tarafından sağlanan artış engellenmiştir. Pinealektomize ve ooferektomize gruba egzojen melatonin uygulanımı KMD değerlerinde anlamlı bir artışa yol açmamıştır. Anahtar Kelimeler: Ooferektomi, Pinealektomi, Melatonin, DEXA, Kemik Mineral Dansitesi, Rats
Postmenopausal osteoporosis is the most common metabolic bone disease. There is currently considerable interest in pathogenesis of postmenopausal osteoporosis. Altough there is evidence that estrogen deficiency is an important contributory factor, the pathogenesis of osteoporosis multifactorial and not well understood. There is evidence that pineal melatonin is an anti-aging hormon and that the menopause is associated with a substantial decline in melatonin secretion and increased rate of pineal calcification. Hence, the pineal gland may function as a ?fine tuner? of calcium homeostasis. In our study we proposed the pinealectomy induced melatonin deprivation in menopause may be contributary factor in the development of postmenopausel osteoporosis. Material and Method: A total of 49 young Wistar-albino rats were submited to the study. Chosen groups submitted to bilateral ovariectomy by the dorsal route, and pinealectomized with Kuszack ve Rodin method. All surgical procedures were performed while the rats were under intraperitoneal ketamine and xylazine HCl anesthesia. After pinealectomy and ovariectomy, choosen groups, dose of 5 mg /kg/gün was administered intraperitonealy (daily between 17.00 and 18.00 h for a 3-week period). We measured bone mineral density of the femur by using dualenergy X-ray absorptiometry (DXA; 4500W, Hologic, USA) and results were evaluated. The BMD of femur named as proximal 1/3 (R2); middle 1/3 (R1); distal1/3 (R3); total (R4). Results: Compared with the sham group, PX + MLT group had significantly higher BMD values at R3 subregion. There is no statiscally significant relationship between PX + OVX group and sham group at subregions. Also there is no statiscally significant relationship between OVX group and sham group at subregions. Compared with the sham group, PX group had significantly 38 higher BMD value at R3 subregion. There is no statiscally significant relationship between PX group and PX+MLT group at subregions. There is no statiscally significant relationship between PX + OVX group and PX + OVX+MLT group at subregions. Compared with the OVX + MLT group, PX+OVX+MLT group had significantly higher BMD values at R1, R3, R4 subregions. Compared with the OVX group, OVX + MLT group had significantly lower BMD values at R3, R4 subregions. Conclusion: Pinealectomy significantly increases BMD at R3 subregion, but its not reversed by exogen melatonin administration. Ovariectomy canceled the effects of pinealectomy with respect to increases in the levels of reached bone mass. Exogen melatonin administration to ovariectomized and pinealectomized group did not increase BMD values. Key Words: Ovariectomy, Pinealectomy, Melatonin, DEXA, Bone Mineral Density, Rats
