Özet:
Lokal anestezik etkileri bupivakainden daha potent olan amitriptilin, yüksek konsantrasyonlarda kullanıldığında dozla ilişkili olarak, nörotoksik etkilerinin şiddetide artar. Nörotoksik etkileri, amitriptilinin lokal anestezik olarak kullanımını sınırlandırmaktadır. Bu çalışmada; ratlarda siyatik sinir bloğunda amitriptiline deksmedetomidin eklenmesinin, farklı amitriptilin dozlarında blok başlama ve bitiş süresine etkisinin, tek başına amitriptilin ve bupivakainle karşılaştırılması amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Çalışmada toplam 42 adet erkek Sprague-Dawley rat rasgele 7'şerli 6 gruba ayrıldı. Grup 1; amitriptilin 0.625 mg, Grup 2; amitriptilin 0.312 mg, Grup 3; deksmedetomidin 10 µg, Grup 4; amitriptilin 0.625 mg ve deksmedetomidin 10 µg, Grup 5; amitriptilin 0.312 mg ve deksmedetomidin 10 µg, Grup 6; %0.5 bupivakain. Ratlara 5mg/kg intraperitoneal ketamin enjeksiyonu ile anestezi verildi. Posterior yaklaşımla sağ bacakta lateral insizyon ile siyatik sinir eksplore edilerek epinöryum ve perinöryum bütünlüğüne zarar vermeden siniri çevreleyen faysa altına 0.2 mL lokal anestezik enjekte edildi. Lokal anestezik etkinliği motor fonksiyon, proprioseptif ve nosiseptif duyu değerlendirilerek belirlendi. Grup içi verilerin değerlendirilmesinde Kruskal-Wallis testi kullanıldı. Gruplar arası farkların değerlendirilmesinde tek yönlü Varyans analizi ( Oneway ANOVA) ve Post Hoc testlerden Tukey HSD testi kullanıldı. Değerler ortalama ? standart sapma olarak verildi. İstatistiksel anlamlılık için p<0.05 olan değerler anlamlı kabul edildi. Bulgular: Ratlarda siyatik sinire lokal anestezik enjeksiyonu sonrasında enjeksiyon yapılmayan kontrlateral arka ektremitede her hangi bir proprioseptif, motor ve nosiseptif blok gelişmedi. Tüm ratlarda blok sonrası klinik olarak saptanabilen herhangi bir nörolojik defisit olmaksızın tam geriye dönüş oldu. Çalışmamızda amitriptilin ve amitriptilin-deksmedetomidin kombinasyonları bupivakainden daha uzun süreli lokal anestezik etki gösterdi. İstatistiksel olarak anlamlı olmasada ortalama blok başlama süreleri bupivakain grubunda amitriptilin grubundan daha kısa idi. 0.625 mg amitriptiline 10 µg deksmedetomidin eklenmesi blok sonlanma sürelerini, tek başına 0.625 mg amitriptiline göre belirgin uzattı (p<0.05). Aynı dozda deksmedetomidinin 0.312 mg amitriptiline eklenmesinin blok sonlanma sürelerinde istatistiksel olarak anlamlı olmayan minimal bir uzamaya neden oldu. Kombinasyon grublarında blok başlama sürelerinde istatistiksel olarak anlamlı gecikme saptandı (p<0.05). Sonuç: Bu çalışma ile periferik sinir bloğunda amitriptilin ve deksmedetomidin kombinasyonunun blok süresini uzattığı ve artan dozlarda oluşan aditif etkileşimin daha fazla olabileceği gösterildi. Deksmedetomidin ilave edilmesinin blok başlama sürelerini geciktirdiği saptandı.
