Çevresel sigara dumanı ve postoperatif analjezi gereksinimi

Abstract

Cerrahi sonrası anksiyetenin önemli sebeplerinden biri postoperatif ağrıdır. Postoperatif ağrı cerrahi travmayla başlayıp yara iyileşmesi ile giderek azalır ve postoperatif süreçte yol açtığı metabolik değişiklikler nedeniyle etkili bir şekilde tedavi edilmesi gerekir. Sigara içmenin postoperatif analjezi ihtiyacını artırdığı gösterilmiş olmasına rağmen istemsiz olarak çevresel sigara dumanına maruz kalan kişilerde postoperatif analjezik ajan ihtiyacı bilinmemektedir. Bu çalışmanın amacı sigara içen, çevresel sigara dumanına maruz kalan ve sigara içmeyen olgular arasında perioperatif hemodinamik veriler, postoperatif analjezik tüketimi, karşılaşılan yan etkiler ve hasta memnuniyet, sedasyon ve vizüel ağrı skorları açısından fark olup olmadığını ortaya koymaktır. Gereç ve Yöntem: Etik onay, hasta veya yakınlarından yazılı onam formu alındıktan sonra ASA I-II grubu total abdominal histerektomi planlanan 90 erişkin olgunun operasyondan bir gün önce kendisi ve çevresindeki sigara içimi öyküsü sorgulandı. Olguların yanıtına göre sigara içenler Grup I, kendisi ve çevresinde sigara içme öyküsü olmayanlar Grup II, çevresinde sigara içilerek sigara dumanına maruz kalanlar Grup III olarak atandı. Sonuçlar kapalı zarf içine konuldu ve çalışma sonlandırılana kadar açılmadı. Olgular premedikasyon uygulanmadan operasyon odasına alınarak monitorize edildi. Tüm olgulara standart anestezi yöntemi uygulandı. Olgular ekstübasyon sonrası hasta kontrollü analjezinin yükleme dozu yapılarak ve sözlü uyaranlara yanıt alındıktan sonra derlenme odasına alındı. Derlenme odasına alındıktan sonra 2, 4, 6 ve 24. saatlerde non-invaziv arter basıncı, kalp hızı, solunum sayısı, periferik oksijen satürasyonu, fentanil tüketimi, bulantı-kusma, hasta memnuniyet, sedasyon ve vizüel ağrı skorları takip edildi. Bulgular: Grupların ameliyat sonrası total fentanil tüketimi Grup I'de 594,16±49,04 µg, Grup II'de 446,80±51,87 µg, Grup III'de 534,11±52,16 µg olarak bulundu. Grup I'deki fentanil tüketimi tüm zamanlarda Grup II'den, ayılma dönemi ve 24. saatte ise Grup III'ten anlamlı olarak yüksek bulundu (p< 0.05). Grup III'teki fentanil tüketimi 24.saatte Grup II'den anlamlı olarak yüksek bulundu (p< 0.05). Postoperatif dönemde Grup I'deki VAS dinlenme skorları 4.saat, 6.saat ve 24.saatlerde Grup II'den ve 2.saat, 4.saat, 6.saat ve 24.saatlerde Grup III'ten anlamlı olarak yüksek bulundu (p< 0.05). Grup III'teki VAS dinlenme skoru 24.saatte Grup II'den anlamlı olarak yüksek bulundu (p< 0.05).Grup I'deki VAS dinlenme skoru ayılma, 4.saat, 6.saat ve 24.saatlerde Grup II'den, ayılma ve 2.saat Grup III'ten anlamlı olarak yüksek bulundu (p< 0.05). Grup I'deki VAS hareket skoru ayılma, 4.saat, 6.saat ve 24.saatlerde Grup II'den, ayılma ve 2.saat Grup III'ten anlamlı olarak yüksek bulundu (p< 0.05). Grup III'deki VAS hareket skoru 24.saatte Grup II'den anlamlı olarak yüksek bulundu (p< 0.05). Hasta memnuniyet skoru Grup I' de 4.saat ile 24.saatlerde Grup II'den, 2.saat, 4.saat, 6.saat ve 24. saatlerde Grup III'ten anlamlı olarak yüksek bulundu (p< 0.05). Yan etkilerin dağılımı gruplar arasında istatiksel olarak fark olmamakla beraber Grup II'de bulantı-kusma sıklığı Grup I ve Grup III'ten daha çok görüldü. Tartışma: Bu çalışma ile sigara içen, çevresel sigara dumanına maruz kalan ve sigara içmeyen olgular arasında perioperatif hemodinamik veriler, bulantı- kusma dışındaki yan etkiler, sedasyon skorları açısından anlamlı bir fark olmadığı, sigara içen ve çevresel sigara dumanına maruz kalan (pasif sigara dumanı soluyan) olgularda postoperatif analjezi gereksiniminin arttığı, bu olgularda POBK görülme sıklığının yaklaşık %50 daha az olduğu kanısına varıldı.