Demir eksikliği anemisi olan çocuklarda kalp yetersizliği tanısında ve tedaviye yanıtın izleminde serum nt-probnp düzeyinin klinik önemi

Abstract

DEA'lı çocuklarda KY'yi asemptomatik dönemde tanımak için, NT-proBNP'nin biyokimyasal belirteç olarak klinik öneminin belirlenmesi ve KY'yi değerlendirmede kullanılan Ross skoru ile NT-proBNP değeri arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığının belirlenmesini amaçladık. GEREÇ VE YÖNTEMLER Çalışmamız, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalında Mayıs 2009-Temmuz 2010 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Pediyatri polikliniğine başvuran ve yapılan muayene ve tetkikler sonucunda DEA tanısı alan, yaşları 10 ay ile 204 ay arasında değişen 96 DEA'lı çocuk hasta grubu (grup-1 ve grup-2) ve pediyatri polikliniğine kontrol amaçlı başvuran 42 sağlıklı çocuk (grup-3) kontrol grubu olarak belirlenerek prospektif olarak değerlendirildi. Çalışmaya alınan hastaların 30 tanesi izlemde çalışma kriterlerini sağlamadıkları için çalışmadan çıkarıldı. KY bulgusu olmayan 49 hasta (Grup 1) oral demir preperatları ile tedavi edildi. Fizik muayene bulgularına göre KY bulguları olan 17 hasta ise (grup 2) eritrosit transfüzyonu ile tedavi edildi. Oral tedavi edilen hasta grubu (grup 1) tedavinin 4.-5. ayında, eritrosit transfüzyonu yapılan grup (grup 2) ise transfüzyon yapıldıktan 1 hafta sonra kontrole çağrıldı. Hastalardan tedavi öncesi ve sonrası NT-proBNP çalışıldı. Yine tedavi öncesi ve sonrası ekokardiyografik verileri ve Ross klasifikasyonuna göre evreleri kaydedildi. BULGULAR Grup 1; 22 (% 44,9) kız, 27 (%55,1) erkek; Grup 2; 11 (%64,7) kız, 6 (%35,3) erkek hastadan oluşuyordu. Grup 3 ise 26 (%61,9) kız, 16 (%38,1) erkek sağlıklı çocuktan oluşuyordu. Grup I'de bulunan hastaların yaş ortalaması 61,9±67,2 ay, grup II'de bulunan hastaların yaş ortalaması 112,3±69,2 ay, grup III'de bulunan hastaların yaş ortalaması ise 81,7±37,7 ay bulundu. Kontrol grubunda yaşa ve cinsiyete göre NT-proBNP değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık görürülmedi. Hasta grubunda tedavi öncesi NT-proBNP değerleri ve Hb değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı negatif ters bir ilişki bulundu (p:0,004 r:-0,346). Hasta grubunda tedavi öncesi ve tedavi sonrası ölçülen NT-proBNP düzeyleri karşılaştırıldığında yükselen Hb değerlerine paralel olarak NT-proBNP'nin düşüş sergilediği görüldü. Tedavi sonrası NT-proBNP düzeylerinin kontrol grubu ile farksız olduğu tespit edildi (p:0,405). Hasta grubunun tedavi öncesi Ross skoru ile NT-proBNP değerleri arasında pozitif yönde anlamlı doğrusal korelasyon olduğu saptandı (p:0,015; r:0,299). Tedavi öncesi hasta ve kontrol grubunun EF değerleri karşılaştırıldığında hasta grubunun kontrol grubuna göre daha yüksek EF değerlerine sahip olduğu tespit edildi. Hasta grubunun tedavi öncesi EF, LVIDD ve E/A oranları ile NT-proBNP düzeyleri arasında anlamlı istatistiksel ilişki bulunamadı. SONUÇ Çalışmamızdaki bulgulara göre demir eksikliği anemisi olan çocuklarda NT-proBNP, kalp yetmezliği belirtilerinin kliniğe yansıması ve bu değişikliklerin ekokardiyografik olarak saptanmasından daha erken dönemlerde yükselmeye başlamaktadır. NT-proBNP ölçümü, demir eksikliği anemili hastalarda kalp yetmezliğinin erken tanısına ve tedavisinin doğru şekillendirilmesine olanak sağlayan, çabuk sonuçlanan serolojik bir belirteç olarak klinikte kullanılabilir. Çalışmamızın sonuçlarına göre hastalara asemptomatik dönemde eritrosit transfüzyonu yapmanın sağlayacağı yararın, oluşturabileceği potansiyel risklerden daha az olacağı düşünüldü.