Obezite farkındalık ölçeği’nin (ofö) türkçeye uyarlanması: bir geçerlik ve güvenirlik çalışması

Abstract

Bu araştırma, Allen (2011) tarafından geliştirilen Obezite Farkındalığı Ölçeğinin, Türkçeye ve Türk kültürüne uyarlanması ile geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının yapılması amaçlanmaktadır. Bu araştırma Malatya ilinde 419 ilk ve orta öğretim öğrencileri üzerinde uygulandı. Çalışmaya katılan öğrencilerin yaşları 10-14 yıl aralığında ve katılımcıların 182’i (%41.3) kız ve 237’i (%58.7) erkek öğrencidir. Ölçek bireylerin obezite farkındalığı, beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite hakkındaki düşüncelerini ve obezite eğitiminin bireyler üzerindeki etkisini belirlemek için geliştirilmiştir. Ölçeğin orijinal formu 23 madde ve üç alt boyuttan oluşan ölçeğin alt boyutları; a) obezite farkındalığı (8 madde), b) beslenme alt boyutu (7 madde) ve c) fiziksel aktivite alt boyutu (8 madde)’dir. Araştırmada geçerlik çalışmaları kapsamında Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi, madde analizi ve ayırt edici geçerlik çalışmaları, güvenirlik çalışmaları kapsamında iç tutarlık ve test-tekrar test güvenirlik katsayıları hesaplandı. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin madde yüklerinin .42-.72 arasında değişen aralıklarda toplam varyansın % 44.66 açıklayan ve üç alt boyutta toplam 20 madden oluşan uygun bir ölçme aracı olduğu bulundu. Ölçeğin genel iç tutarlılık Cronbach Alpha değeri 0.87 olarak iyi düzeyde bulundu. Doğrulayıcı faktör analizi uyum indekslerinden (RMSEA=.046, CFI=.93, GFI=.91) değerleri ölçeğin yeterli bir yapıya sahip olduğunu göstermektedir. Obezite farkındalığı ölçeği Türkçe formunun genel olarak geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu söylenebilir.

The aim of this study was to adapt the “Obesity Awareness Scale” into Turkish and test the validity and reliability of the measures. The study group was insisted that 419 primarily and secondary students in Turkey between the age of 10-14, 182 (%41.3) female and 237 (%58.7) male students. Obesity Awareness Scale was originally developed by Allen (2011). The scale, in its original form, was 4 point likert scale type tool consisting of 23 items in three dimensions. These dimensions were obesity awareness (8 items), nutrition (7 items) and physical activity (8 items). Firstly of linguistic equivalence of the scale were examined. Secondly after linguistic equivalence was performed reliability analysis. The total scale internal consistency coefficients for sizes .87 and subscale range of .82-.85, the re-test reliability coefficients were between .79-.85. For the construct validity, exploratory factor analysis and confirmatory factor analysis have been carried out. According to exploratory factor analysis, it was ascertained that there was a three dimensional (obesity awareness: 9 items, nutrition: 6 items) and physical activity: 5 items) structure accounting for % 44.66 of total variance. The agreement of this three dimensional structure was tested with confirmatory factor analysis, and found out that the fit index were in good degree (RMSEA=.046, CFI=.93, GFI=.91). As a result of scale to measure the status of individuals to determine obesity acknowledgment and obesity risk factors was found to have an appropriate structure.