Geleneksel Oyun Kültüründe Yer Alan Topaç Oyunu ve Çeşitleri

Abstract

Bu çalışmayla, Türkiye’deki geleneksel oyun kültüründe önemli bir yere sahip olan topaç oyunu ve bu oyunun çeşitleri açıklanarak; bu çeşitliliğin kural ve yöresel adlandırılma açısından karşılaştırılması yapılarak çocuk oyun kültürüne katkı sağlamak amaçlanmıştır. Araştırmada nitel yaklaşımlardan doküman toplama ve inceleme yöntemi kullanılarak veriler elde edilmiştir. Ayrıca çalışmada çevrimiçi veri tabanları, kitap, dergi vb. veri toplama araçları kullanılarak alan yazın taraması yapılmıştır. Türkiye’nin farklı bölgelerinde develeme, kökleme, koçek, fırıldak, gatır, mici, deveme, kamçılı fırça, fırfara, hol, fırfıra, bommaç, daire, dilliç vb. atlar adı altında oynanan, oyun kuralları ve oynanış biçimi farklı olan 18 çeşit topaç oyununa rastlanılmıştır. Bu oyunlar içerisinde topacın yerde döndürme süresi baz alınarak oynanan oyun, Türkiye’nin birçok bölgesinde oynanmıştır. Araştırma sonucunda topaç oyununa ilişkin olarak; teknoloji ve değişen yaşam koşullarının etkisiyle insanların bu oyunu oynamaktan uzak kaldığı, oyun kültürünün ve alışkanlıkların farklılaşma süreci yaşadığı kanısına varılmıştır. Oyunun günümüzde nadiren de olsa oynandığı, fakat kurallarıyla oynanmasından ziyade sadece döndürme amacıyla oynandığı tespit edilmiştir.