Öğrenen örgütlerde liderlik: okul müdürleri üzerine nitel bir araştırma

Abstract

The purpose of this study was to examine school principals' leadership behaviors in terms of learning organizations and to define the behaviors required for transforming the school into a learning one. A total of ten school principals employed in primary schools in Ankara, Bala participated in the study. Random sampling, one of probabilistic sampling methods, was conducted to define the participants. After thoroughly analyzing the related literature, a semi-structural interview form including seven questions was developed by the researchers and used to gather data in the study. These questions were prepared in accordance with the required leadership behaviors of learning organizations. Content analysis was used to analyze the principals' responds to the questions. Results indicated that school principals' level of having primarily instructional, and then transformational and servant leadership behaviors was not satisfying. Results of the study also demonstrated that school principals needed to develop their skills in design, creativeness, and empathy.

Bu araştırmanın amacı, okul müdürlerinin liderlik davranışlarını öğrenen örgüt liderlerinin sahip olmaları gereken liderlik davranışları bağlamında incelemek ve okulların öğrenen örgüt yapısını kazanmaları için okul müdürlerinin yeterlik kazanmaları gereken liderlik alanlarını tespit etmektir. Araştırmanın katılımcılarını, Ankara ili Bala ilçesinde görev yapan 10 ilköğretim okulu müdürü oluşturmaktadır. Katılımcıların belirlenmesinde olasılık temelli örnekleme yöntemlerinden seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak gerekli alanyazın taramasının ardından araştırmacılar tarafından geliştirilen ve 7 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşme formunda yer alan sorular, öğrenen örgüt liderlerinin temel vasıfları göz önünde bulundurularak hazırlanmıştır. Görüşme yapılan müdürlerin görüşme sorularına verdikleri yanıtların analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, görüşme yapılan okul müdürlerinin başta öğretimsel liderlik, dönüşümcü liderlik ve hizmetkâr liderlik olmak üzere bir çok liderlik alanında eksikliklerinin bulunduğu görülmektedir. Bununla birlikte, okul müdürlerinin öğrenen örgüt liderlerinin sahip olmaları gereken tasarım, yaratıcılık ve empati kurma gibi yetenekler açısından da istenilen durumda olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.