ULUSLARARASI HUKUK SAVAŞ HALİNDE: TRUMP YÖNETİMİNİN ULUSLARARASI HUKUK YAKLAŞIMI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Abstract

Donald Trump, ABD başkanı olarak görev yaptığı ile günden son güne kadar sansasyonel açıklamaları ve düzen karşıtı tutumu ile dikkat çekmiştir. Bu düzen karşıtı tutum sadece kendi ülkesi ile sınırlı kalmamış, aynı zamanda uluslararası ilişkiler ve hukukun yerleşik pratik ve kurallarına savaş açacak bir noktaya varmıştır. “Önce Amerika” sloganında hayat bulan Amerikanizm, Trump yönetiminin politikaları ile çok taraflılık karşısında güçlü bir zemin kazanmıştır. Bu çalışmada, Trump yönetiminin uluslararası hukuk sistemine yönelik düzen karşıtı eylemleri ele alınmaktadır. Bu itibarla çalışma iki ana bölüme ayrılmıştır. Birinci bölümde, Trump yönetiminin ABD’nin menfaatlerine uymayan antlaşmalardan veya örgütlerden rahatlıkla çekilebildiği, çekilme tehdidi ile kendi lehine düzenlemeleri zorunlu kıldığı, bu örgütlere yaptığı finansal katkıları bir silah olarak kullandığı ve uluslararası katılım ve “soft law” araçlarını kendi menfaatine aykırı olan her durumda reddettiği örneklerle gösterilmektedir. İkinci bölümde ise, Trump yönetiminin uluslararası hukukun temel kurallarından bazılarını doğrudan ihlal ettiği, ihlal edilmesine göz yumduğu ve uluslararası kurumlara yönelik söylem ve eylem düzeyinde saldırılar gerçekleştirdiği örneklerle ele alınmaktadır. Çalışmada üç temel iddia ileri sürülmektedir. Birincisi, Trump yönetimi, uluslararası hukukun temel ilkelerini ihlal etmekle ABD’nin üzerine kurulu olduğu çok taraflılık ve enternasyonalizm düşüncelerine ciddi şekilde zarar vermiştir. İkincisi, Trump’ın yaklaşımı modern uluslararası hukukun temelini oluşturan evrensel haklara değil, kendi ulusal çıkarlarına dayanmaktadır. Üçüncüsü, Trump yönetimi ABD’nin çıkarları gerektirdiğinde sadece uluslararası hukuku ihlal etmekle kalmayıp, uluslararası hukuka ve kurumlarına meydan okuyarak onu zayıflatmaktadır.