TIBBİ MÜDAHALENİN HUKUKA UYGUNLUĞU: ENDİKASYON ŞARTI

Abstract

İnsan vücuduna yönelik müdahalede bulunmak yasaktır. Bu yasağın istisnalarından birisi, tıbbi müdahalelerdir. Tıbbi müdahalenin hukuka uygun kabul edilebilmesi için bazı şartları taşıması gerekir. Bu şartlardan biri, tıbbi müdahalenin hukuken öngörülmüş amaçlara yönelmiş olmasıdır. Bu doğrultuda, tıbbi müdahale ancak tıbbi zorunluluğun varlığı halinde hukuka uygun olacaktır. Buna öğretide endikasyon denilmektedir. Endikasyon olmaksızın yapılan tıbbi müdahaleler, hukuka aykırıdır. Dolayısıyla hukuki ve cezai müeyyideler ile karşılaşırlar. Endikasyonsuz müdahalede bulunan hekim, müdahalesi hukuka uygunluğun diğer şartlarını taşısa dahi hukuki ve cezai anlamda sorumlu tutulacaktır. Ancak bazı müdahalelerde tıbbi endikasyonun yerini sosyal veya psikolojik endikasyonlar alabilmektedir. Endikasyon şartı, bazı durumlarda diğer hukuka uygunluk şartlarının önüne geçmektedir. Bazı durumlarda ise diğer şartlar ile yarışmaktadır. Acil durumlarda tıbbi müdahalenin hukuka uygunluğu için rızanın varlığı aranmamaktadır. Bu hallerde tıbbi müdahalenin rıza beklenmeksizin bir an önce yapılması, endikasyon şartının gereğidir. Tıbbi müdahalenin hukuka uygunluğunun şartlarından en önemlisinin endikasyon olduğu, diğer şartların ek şartlar olduğu söylenilebilir. Dolayısıyla tıbbi müdahalenin hukuka uygun olup olmadığının tespiti için ilk bakılacak şart, endikasyon şartıdır.