KÜLTÜR VE SANAT İLETİŞİMİ BAĞLAMINDA MÜZELERİN SOSYAL MEDYAYA ADAPTASYONU: DEVLET VE ÖZEL MÜZE KULLANIMLARINI KARŞILAŞTIRMAYA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Abstract

Toplumların geçmişle olan temasının sağlanmasında önem taşıyan kültür ve sanat eserleri insanlığın ortak mirası olarak kabul edilmektedir. Kültür ve sanat eserlerine yönelik iletişim süreçlerinin stratejik biçimde yönetilmesi olarak tanımlanabilecek kültür – sanat iletişimi, kültür ve sanat eserleriyle ilişkili kurumlar tarafından yürütülen iletişim faaliyetlerini kapsamaktadır. Bu açıdan temel birer kültürel kurum olarak müzeler kültür ve sanat iletişimi açısından ön plana çıkmaktadır. Müzelerin sosyal medyaya adaptasyonunu kültür – sanat iletişimi kapsamında ele alan bu çalışmada, devlet ve özel müzelerin sosyal medya kullanım durumlarının tespit edilmesi ve devlet ile özel müze kullanımlarının karşılaştırılması amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi tekniğinin kullanıldığı araştırmada ise Topkapı Sarayı Müzesi ile Sakıp Sabancı Müzesi’nin 2020 yılında Facebook, Twitter ve Instagram üzerinden yaptığı paylaşımlar analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular Sakıp Sabancı Müzesi’nin, Topkapı Sarayı Müzesi ile kıyaslandığında sosyal medyayı iletişim uygulamalarına daha erken entegre ettiğine ve sosyal medyayı daha aktif biçimde kullandığına işaret etmiştir. Topkapı Sarayı Müzesi sosyal medyayı en çok müzeyi tanıtma amacı doğrultusunda kullanırken, Sakıp Sabancı Müzesi ise sosyal medyayı en çok dijital sergi ve arşivlere ilişkin hedef kitleleri bilgilendirme amacı doğrultusunda kullanmaktadır. Sosyal medya kullanıcıları ise müzelerle en çok Instagram üzerinden iletişime geçmekte; her iki müzenin sosyal medya paylaşımlarına yönelik kullanıcı yorumları incelendiğinde ise olumlu duygu ve düşünceleri paylaşma amacına dönük kullanıcı yanıtları ön plana çıkmaktadır. Ayrıca araştırmadan elde edilen diğer bulgular müzelerin sosyal medya platformlarında kullanıcıların yorum yapmasına izin verdiğine işaret etmiş; ancak her iki müzenin de sosyal medyanın diyaloga dayalı olma ve etkileşimsellik özelliği yönünden sunduğu kapasiteden yeterli ölçüde yararlanmadığı tespit edilmiştir.