YENİ MEDYA VE İDEOLOJİ: NETFLİX YAPIMI DİZİLERE ALTHUSSER’Cİ BİR YAKLAŞIMMutluhan ÇAMUR

Abstract

‘Yanlı/yanlış bilinç’ ve ‘çarpıtılan iletişim’ gibi genellikle olumsuz anlamlar üzerinden tanımlanan ideoloji kavramı, doğrudan iktidar alanıyla ilişkilendirilmektedir. İktidar sahipleri, kendi ideolojilerini yeniden üretmek için medyayı aktif bir şekilde kullanmaktadır. Başka bir ifadeyle iktidar, ideolojik alanlarda kendini temsil edemezse, varlığını garantileyemez. Medya, iktidarın ideolojisini topluma yayan en önemli aygıtlardan biri olarak kabul edilmektedir. Bu sebeple üretim araçlarını elinde bulunduranlar, medya aracılığıyla ideolojilerini yeniden üretmektedir. Hızla dijitalleşen dünyada iktidar, geleneksel medyada olduğu gibi yeni medya ortamında da varlık gösterme çabası içindedir. Etkileşim temelli, kullanıcı odaklı bir yapıya sahip olan yeni medya, teknolojinin hızlı gelişim ve yayılımı doğrultusunda her geçen gün tüm dünyada etkisini artırmakta, bireysel ve toplumsal katılımın yoğunlaştığı bir alan olma özelliği ile dikkat çekmektedir. İktidar, ideoloji ve medya ilişkisine odaklanan bu çalışmanın amacı Althusser’in bakış açısına göre bir DİA olma özelliği gösteren, küresel dijital yayın platformu Netflix orijinal içeriklerinin örtük anlamının gün yüzüne çıkarılmasıdır. Bu bağlamda çalışmada ideoloji kavramı ve Althusser’in ideolojiye dair tezleri üzerinde durulmuş, Netflix’in yapısı ve stratejisi ortaya konulmuştur. Çalışmanın amacı doğrultusunda örneklem olarak orijinal Netflix yapımı olan, IMDB puanı yüksek, birbirine yakın temaya sahip, olay örgüsü ideolojik bir çerçeve sunan ve bu açıdan medyada tartışmalara konu olan ‘Designated Survivor’ ve ‘Messiah’ dizileri seçilmiştir. Ele alınan dizilerin ilk bölümleri eleştirel söylem çözümlemesi yöntemiyle incelenmiştir. Araştırmada küresel dijital yayın platformu olan Netflix dizi içerikleri üzerinden Amerika’nın ideolojisi ile güncel siyasi konuların, kurulan söylemlerle yeniden üretildiği görülmüştür. Bu bağlamda incelenen her iki dizide de Amerikan değerlerinin yüceltildiği ve İslamofobik söylemler üzerinden ‘düşman’ ve ‘terörist’ temsillerinin öne çıktığı tespit edilmiştir.