DAĞLIK KARABAĞ ÇATIŞMASI VE NEFRET SÖYLEMI: YOUTUBE KULLANICI YORUMLARI ÜZERINE BIR İNCELEME

Abstract

Nefret söylemi, toplumsal yapı içerisinde “öteki” olarak konumlandırılan bir kişi ya da gruba karşı bu grubun ya da bireyin ırkına, cinsiyetine, cinsel yönelimine, engel durumuna bakılarak yöneltilen hakaret, aşağılama, küçümseme, alay etme gibi ifade biçimlerini kapsamaktadır. Bu ifade biçimlerinin yayılmasında medyanın kullanımı bu söylemlerin etkisini daha da güçlendirmektedir. Gelişen iletişim teknolojilerine paralel olarak ortaya çıkan yeni medya ortamları ise nefret söyleminin üretilmesi ve yaygınlaştırılmasına yeni bir boyut getirmiştir. Yeni medyanın sahip olduğu yapısal özellikleri nefret söyleminin bireysel olarak üretilmesinde, geniş kitlelere aktarılmasında, etki alanının genişletilmesinde önemli rol oynamaktadır. Bu çalışmada Dağlık Karabağ çatışmaları ekseninde yaygın olarak kullanılan video paylaşım ağı olan Youtube’daki nefret söylemi araştırılmıştır. Bu bağlamda bu çalışmanın temel amacı video paylaşım ağlarındaki nefret söylemini ortaya çıkarmaktır. Bu araştırmanın kuramsal temelini Erwin Gofmann’nın dramaturji teorisi oluşturmaktadır. Araştırma için Ermenistan’ın ArmNews televizyon kanalının Youtube kanalı ile Azerbaycan’nın İçtimaiTV kanalının Youtube kanalında yer alan ve 27 Eylül 2020- 09 Kasım 2020 tarihleri arasında yayınlanmış olan haber videolarına yapılan kullanıcı yorumları incelenmiştir. Yapılan kullanıcı yorumları içerik analizi ve eleştirel söylem çözümlemesi ile araştırılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre hem Ermeni kullanıcılar hem de Azeri kullanıcılar haber videolarına yaptıkları yorumlarda yoğun bir biçimde nefret söylemine yer vermektedirler. Ermeni kullanıcılar daha çok etnik ve dinsel bir nefret söylemine başvururken Azeri kullanıcılar ise intikamcı ve sembolik bir nefret söylemini kullanmaktadır.