Risk tabanlı denetimin eğitim alanında uygulanabilirliğinin maarif müfettişlerinin görüşlerine göre incelenmesi

Abstract

Denetim, örgütsel amaçlara ne derece ulaşıldığının kontrolüdür. Uygulamada farklı denetim türleri ile karşılaşılmaktadır. Bu farklı denetim türlerinden biri aynı zamanda çağdaş denetim türü olan risk tabanlı denetimdir. Risk tabanlı denetim, mevcut uygulamalar arasında risk oranı yüksek olan duruma ilişkin denetim yapılmasını öngören çağdaş bir denetim türü olarak rehberliği öncelik olarak görmekte, risk oluşturan durumun önceden tespiti ve ortadan kaldırılmasını sağlamaya çalışmaktadır. Bu çalışmanın amacı; daha çok işletmelerde kullanılan ve henüz eğitim örgütlerine tam olarak uygulanamamış olan risk tabanlı denetimin eğitim örgütlerinde uygulanabilir olup olmadığını ortaya koymaktır. Çalışma nitel bir çalışma olup veriler görüşme yolu ile toplanmıştır. Bu amaçla Kahramanmaraş İlinde görev yapmakta olan on maarif müfettişinin görüşlerine başvurulmuştur. Veriler açık uçlu üç sorunun bulunduğu forma toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Risk tabanlı denetimin okullar için önemli olduğu, okulların risk faktörlerine açık ve risk pozisyonu yüksek olan örgütler oldukları için risk tabanlı denetiminin olması gerektiği, bu denetim türünün uygulanabilmesi için okullarda gerekli çalışmaların (risk haritasının oluşturulması, risk kimliğinin çıkarılması vb.) yapılarak risklerin önlenebileceği sonucuna ulaşılmıştır. Riskli alanların önceden tespit edilmesi ve risk tespiti sonrası riskli alana ilişkin gerekli rehberlik ağırlıklı denetimin yapılarak riskin önlenmesinin olası madde, zaman ve emek kaybını ortadan kaldıracağı veya bu kayıpları minimuma indireceği bulgusu araştırma sonunda ortaya konulan diğer bir bulgudur. Risk tabanlı denetim türünün kendi özelliğinden ve/veya kendi dışından kaynaklanan sınırlayıcı sebeplerden dolayı eğitim örgütlerinde uygulanamadığı/uygulanamayacağı yönünde görüşlerin de olduğu araştırma sonunda ortaya çıkan bir diğer sonuçtur. Araştırma sonucunda risk tabanlı denetim türüne ilişkin mevzuat alt yapısının oluşturularak pilot uygulamasının yapılması, yapılacak pilot uygulamalar neticesine göre risk tabanlı denetim türünün mevcut denetim uygulamalarına ek bir denetim türü olarak uygulanabileceği, araştırmacıların bu denetim türüne ilişkin olarak okul idarecilerinin ve öğretmenlerin görüşlerine başvurarak bu denetim türünün uygulanabilirliğini araştırabilecekleri önerileri getirilmiştir.